AFM in BDO-zaak: ‘Data van later toegevoegde memo’s kloppen niet’

Zaaknr. 18/869 | 18/870

Volgens de AFM voerde BDO bij de controle van een grote melkcoöperatie na afgeven van die verklaring nog controlewerk uit. De accountants stellen dat het hier ging om het afronden van werkzaamheden, zoals is toegestaan binnen zestig dagen na die verklaring. “Er is geen controlewerk meer verricht.''

De accountants van BDO gaven op 30 april 2015 een controleverklaring af in de administratie van een grote groep agrarisch bedrijven actief in Polen, Rusland en Oekraïne. In dat laatste land bijvoorbeeld werkt het bedrijf met 2600 melkkoeien op een areaal van 23.000 hectare grasland. 

De overkoepelende NV zit in Nederland. Na 30 april verrichtten de beklaagde accountants nog controlewerk, zei advocaat Marije Batting namens de AFM. De Autoriteit verwijt hen dat ze een onjuiste voorstelling van feiten en gebeurtenissen gaven ten aanzien van die controlewerkzaamheden. 

Ook data van later toegevoegde memo's kloppen niet, stelt de AFM. Zo deed het controleteam in juni 2015 navraag bij lokale accountants over de post vooruitbetalingen ter grootte van 8,7 miljoen euro. Op 22 juni wordt met een van de gewraakte accountants afgestemd wat er in dit memo moet komen te staan. Dit memo kreeg vervolgens als datum 26 maart 2015, dus nog voor de datum van de controleverklaring, stelt de klager. Volgens AFM hebben de accountants niet aangegeven dat diverse controles pas na afgifte van de verklaring zijn uitgevoerd. De klager ziet dit als een ernstige handelswijze. “De AFM moet er op kunnen vertrouwen dat het dossier een juist beeld geeft van de controle.''

Ook de afloopcontrole op 13,6 miljoen euro aan handelsvorderingen en 8,7 miljoen euro aan vooruitbetalingen werd pas na de controledatum verricht. “Ze hebben veel meer werkzaamheden verricht dan na de controledatum gebruikelijk is.'' Bovendien geven de betrokkenen volgens de AFM toe dat ze informatie later hebben toegevoegd als toelichting of om zaken te verifiëren. ,,De accountants zijn persoonlijk betrokken geweest. Ze wisten dat er vastlegging na de controledatum plaats vond. Ze hebben uitdrukkelijk verklaard dat na de datum geen controlewerk plaats had. Ze hadden gewoon transparant moeten zijn over de gang van zaken.''

Volgens advocaat Jan Garvelink is er bij de AFM in dit dossier al jaren een gebrek aan bereidheid om naar de feiten te kijken. Het gaat volgens hem om de afloop van debiteuren in Oekraïne, de vooruitbetalingen daar en de consolidatie en aansluiting daarop. Dit alles is volgens de raadsman “van betrekkelijk mineur belang voor deze onderneming''. Het gaat niet om iets groters zoals de continuïteit. “U heeft in de kranten kunnen lezen wat er dat jaar in Oekraïne is gebeurd.'' 

Hij doelt op de oorlog in Oost-Oekraïne die in 2014 losbarstte. Volgens Garvelink draait deze zaak om wanneer je iets moet documenteren. “Tot twee maanden na de afgifte van de controleverklaring heb je de tijd je dossier op orde te krijgen.'' Al verrichte werkzaamheden kun je nog vastleggen. Alleen de memo over de valuta-omrekening kwam te laat in het dossier, zegt hij. En dat is het enige punt dat de accountants toegeven.

Zwaar geschut
De AFM verwijst in haar klacht naar een hele reeks van e-mails waarin de accountants aan de lokale accountants in Polen, Oekraïne en Rusland na de controleverklaring nog gegevens opvragen. Die mails zijn simpel te verklaren. Na het afsluiten werd de administratie gearchiveerd. De gegevens waren dus vanuit Nederland niet meer te raadplegen. Via de mails is gevraagd die stukken alsnog op te sturen. Zo wordt door BDO Kiev op 19 juni de afloop van de vooruitbetalingen gemaild. 

“Dezelfde informatie zat al in het dossier. Het dossier dat BDO afgerond heeft'', zegt de raadsman. Volgens hem doet men in Oekraïne over het algemeen geen afloopcontrole. Maar de verweerder wilde wel dat dit gebeurde. Het is daarom ter plaatse gedaan toen de accountant enkele dagen in maart in Oekraïne zat om daar het dossier door te nemen. “Hij was er bij toen het klaar was. Dichterbij kun je niet komen. Hij heeft er bovenop gezeten.'' 

Volgens de advocaat is er door de AFM zwaar geschut ingezet tegen de twee beklaagden. Hun beider carrières zijn verwoest en al meer dan 4 jaar hangt deze tuchtzaak ze als een zwaard van Damocles boven het hoofd. “Over hun hoofden heen is met het bestuur gecommuniceerd en is de facto aangestuurd op hun vertrek.'' 

Een van de twee beklaagde accountants staat niet meer ingeschreven. De tweede heeft volgens de advocaat niet de beloofde promotie kunnen maken door deze zaak.

De uitspraak: Accountants tijdelijk doorgehaald voor later aanvullen dossier

Auteur: Michiel Satink / Juridisch Persbureau Zwolle

Lees hier meer over tuchtzaken en uitspraken