Betere pensioenkeuzes door vereenvoudigen keuzes en inspelen op intuïtie

28 juni 2017

Uitstelgedrag en slechte pensioenkeuzes voorkomen? Beperk het aantal (complexe) keuzes en speel in op intuïtie. Financiële educatie is nauwelijks effectief als het gaat om het begeleiden van mensen naar de meest passende pensioenkeuze. Dit blijkt uit een literatuurstudie en internationale vergelijking van Netspar.

De te verwachten hervormingen in het pensioenstelsel maken in de nabije toekomst meer keuzemogelijkheden voor deelnemers mogelijk. Wanneer mensen meer (complexe) financiële keuzes moeten maken, brengt dit het risico op uitstelgedrag en slechte/verkeerde keuzes met zich mee. Uit het Netspar-onderzoek blijkt dat mensen vooral bij complexe keuzes varen op hun intuïtie, in plaats van op ratio. Het gevoel dat wordt opgeroepen met taal (met name het gebruik van metaforen) speelt een grote rol bij de keuze die ze uiteindelijk maken. Pensioencommunicatie inrichten op basis van financiële educatie is daarom nauwelijks effectief.

Verder blijkt dat sparen stelselmatig wordt uitgesteld. Om passiviteit, uitstelgedrag en ‘slechte’ keuzes te voorkomen, is het raadzaam om het aantal keuzes te beperken, opties los van elkaar aan te bieden en sparen als stille keuze (wie zwijgt stemt toe) aan te bieden, ofwel mensen te dwingen actief te kiezen. Van groot belang is om ook de risicohouding in kaart te brengen. Uit het onderzoek blijkt dat mensen de vragenlijsten die daarvoor bedoeld zijn (onbewust) verkeerd invullen.