NBA botst met AFM over toezicht op kantoren

Uitbreiding van de bevoegdheden, zoals de NBA wil, kan de beroepsorganisatie voor accountants in aanvaring brengen met de toezichthouder AFM, die toezicht houdt op financiële markten. Een aanpassing van de bevoegdheden zoals de NBA bepleit, staat op gespannen voet met het werk van de AFM, schrijft het FD.

De toezichthouder, die over vergunningen voor accountants gaat, is de enige die kantoren direct kan aanspreken op hun functioneren en waar nodig sancties kan opleggen.

Maar nu wil de NBA ook iets te zeggen hebben over accountantskantoren. Onlangs gaf de NBA al een voorschot op dit streven door beloningen van kantoren aan accountants te willen onderzoeken op commerciële prikkels. Als publiekrechtelijk bestuursorgaan geeft naast verordeningen voor individuele accountants ook regels voor accountantskantoren in Nederland kunnen opstellen. Bijvoorbeeld door eisen voor het instellen van een raad van commissarissen of andere maatregelen om de kwaliteit van accountantscontroles te vergroten. Die extra bevoegdheden zouden volgens de NBA tot zuiverder verhoudingen in de sector leiden, schrijft de zakenkrant.

Een flinke breuk

Volgens de krant kan dat streven een flinke breuk veroorzaken in het toezicht op de accountancy. Het ministerie van Financiën gaat over de wetgeving voor de sector, de AFM (Autoriteit Financiële Markten) ziet toe op de naleving daarvan en de NBA reguleert het accountantsberoep door middel van verordeningen.

De NBA geeft aan meer grip te willen hebben op de eisen die aan kantoren gesteld worden. Bovendien zegt NBA-voorzitter Kris Douma in het FD dat de AFM regelmatig op de stoel van beleidsmakers zitten. Dit door in het toezicht een eigen en concrete invulling te geven aan de open normen en regels die in de wet staan voor accountants.

Douma verwijst in het FD naar vragenlijsten die de AFM naar accountantskantoren stuurt om toezicht te kunnen houden. Daarin vraagt de AFM volgens Douma om andere data dan die in de toekomstige accountantswet komen. “De huidige regels zijn daarom nu soms verwarrend. Daar kunnen wij, als wij de extra bevoegdheid hebben, een rol in spelen om dat te verbeteren.” 

Duidelijker verhoudingen

Douma suggeeeert in het FD dat dit voorstel zal leiden duidelijker verhoudingen en een zuiverder scheiding tussen de makers van de regels en de controle op de naleving door toezichthouder AFM. “Ik heb liever een duidelijker model naar de trias politica zoals we die in Nederland kennen.”

De AFM is mordicus tegen dit plan van de NBA. “De AFM is tegen het voorstel voor deze extra taak bij de NBA”, zo citeert het FD Ruud de Hollander van de AFM, verantwoordelijk voor het toezicht op de accountantsorganisaties. “De huidige Wta en Bta is de aangewezen plaats voor regelgeving voor vergunninghoudende accountantsorganisaties. De NBA heeft al veel verschillende petten op, nog een pet daaraan toevoegen zorgt voor meer onduidelijkheid.”

De NBA zegt niet op zoek te zijn naar meer macht, maar juist een oplossing te zoeken voor de huidige problemen die het heeft bij de wettelijke taak het accountantsberoep te reguleren. “Een deel van de problemen in de accountancy ligt bij de kantoren, en daar kunnen wij nu niet of enkel met een omweg iets aan doen. 

Onderzoek naar de NBA

Het ministerie van Financiën, dat gaat over de bevoegdheden van de NBA, bevestigt in het FD dat de beroepsorganisatie in de regelmatige gesprekken met het ministerie de uitbreiding heeft voorgesteld, maar zegt niet vooruit te kunnen lopen op de uitkomsten van die gesprekken.

Een woordvoerder verwijst naar de aankondiging van de demissionair minister van Financiën Steven van Weyenberg om juist extra onderzoek te gaan doen naar het functioneren van de NBA. Dit na kritiek van de kwartiermakers eind 2023 op de rol van de NBA bij het achterwege blijven van structurele kwaliteitsverbeteringen in de sector.