‘Zonder hypotheekrenteaftrek lagere huizenprijzen, meer welvaart’

Pakketten van belastingmaatregelen waarbij de hypotheekrenteaftrek wordt afgeschaft hebben een betere uitwerking op de woningmarkt, dan een pakket waarin die overeind blijft, stelt het Centraal Planbureau (CPB) na een doorberekening. De effecten van drie pakketten zijn doorberekend in opdracht van een ambtelijke werkgroep die verkenningen uitvoert voor het beleid van een volgend kabinet. Het CPB-rapport is geschreven voor de coronacrisis.

Volgens het CPB is een eerste pakket het meest effectief. Daarin is de welvaartswinst 0,5 procent van het bruto binnenlands product en zijn de huizenprijzen over vijf jaar 11 procent lager dan wanneer er niets verandert. In dat eerste pakket gaat de eigen woning naar box 3 en vervalt dus de hypotheekrenteaftrek. Wel gaat daarbij het belastingvrije bedrag in box 3 omhoog met de waarde van een gemiddeld koophuis.

Ook vervalt de overdrachtsbelasting bij de aankoop van een huis. De huurtoeslag is in het eerste pakket niet langer afhankelijk van de hoogte van de huur, waardoor de prikkel om een dure woning te huren vervalt voor mensen met recht op huurtoeslag.

In de andere pakketten zijn de maatregelen minder ingrijpend maar zijn de welvaartseffecten ook minder. In het derde pakket, waarin de hypotheekrenteaftrek gehandhaafd blijft en het tarief voor het eigenwoningforfait omhoog gaat, is het welvaartseffect het kleinst.

De maatregelen in het pakket met de meeste effecten pakken naar verwachting nadelig uit voor mensen met een dure eigen woning en mensen met huurtoeslag en een hoge huur. Wie huurtoeslag krijgt en een lage huur betaalt, gaat er weer op vooruit. Als de overheid minder subsidies uitbetaalt aan woningeigenaren hoeft zij ook minder belasting te heffen. De rekenmeesters van het CPB hebben die welvaartseffecten nog niet meegenomen in hun doorberekeningen.

(ANP)