Meer middelgrote ondernemers gaan investeren

De investeringsbereidheid daalt naar mate de leeftijd van de ondernemer stijgt. ING Economisch Bureau verwacht dat de investeringsbereidheid in het mkb in 2016 verder zal toenemen, ook in het kleinbedrijf. De ING InvesteringsBarometer – graadmeter voor de investeringsbereidheid onder ondernemers in het midden- en kleinbedrijf  – staat in het vierde kwartaal op 2%. Hoewel de overall investeringsbereidheid in het mkb ongewijzigd is ten opzichte van een half jaar geleden, zijn er grote verschillen tussen middelgrote bedrijven en het kleinbedrijf.

Meer middelgrote ondernemers gaan investeren

De investeringsbereidheid onder middelgrote ondernemers (50-250 werknemers) is in de afgelopen zes maanden fors toegenomen, van 17% in het tweede kwartaal naar 29% nu. Daarentegen bleef de investeringsbereidheid in het kleinbedrijf (<50 werknemers) nagenoeg gelijk. Dit wijst er op dat het herstel bij kleine ondernemers achter loopt op die van middelgrote ondernemers.

Nog altijd negatief sentiment in bouw, zorg en detailhandel

Op sectorniveau laat de investeringsbereidheid een wisselend beeld zien. In de transport, horeca en industrie is het investeringssentiment in zes maanden tijd omgeslagen van negatief naar positief. In de bouw, zorg en detailhandel is het sentiment daarentegen nog altijd negatief. Deze sectoren hebben het tijdens de crisis zwaar te verduren gehad en hebben flink ingeteerd op de financiële reserves. Deze moeten eerst worden aangevuld voordat er weer kan worden geïnvesteerd.

Ondernemer op leeftijd investeert niet (meer)

De investeringsbereidheid van ondernemers daalt naar mate de leeftijd van de ondernemer stijgt. Gemiddeld verwacht één op de tien ondernemers tot 50 jaar de komende twaalf maanden te investeren. In de leeftijd van 51 t/m 65 jaar is het percentage ondernemers dat plannen heeft om te investeren vrijwel gelijk aan het percentage dat geen plannen heeft. Ondernemers boven de 65 jaar zijn niet (meer) van plan te investeren. Dit zijn waarschijnlijk ondernemers die aan het afbouwen zijn of hun bedrijf op termijn willen verkopen.

Langere terugverdientijd investeringen door lagere marges

Volgens één op de acht ondernemers zorgen nieuwe technologische ontwikkelingen voor een kortere terugverdientijd van de investeringen. Daarentegen stelt één op de vijf ondernemers dat het terugverdienen van de investeringen juist langer is geworden ten opzichte van vijf jaar geleden. Dit komt met name door lagere omzetten en/of winstmarges als gevolg van de moeilijke marktomstandigheden in de afgelopen jaren en toegenomen concurrentie. De betreffende ondernemers moeten eerst voldoende vet op de botten kweken voordat ze weer kunnen investeren. Bij een deel van deze ondernemers bestaat echter het risico dat ze in een vicieuze cirkel terechtkomen. Om te kunnen investeren moeten ze eerst winst maken, maar zonder investeringen is het realiseren van hogere winstmarges bijzonder moeilijk.

Hogere investeringsbereidheid in 2016

Niettemin verwacht ING Economisch Bureau dat met het aantrekken van de economie de investeringsbereidheid in het mkb volgend jaar verder zal toenemen. Steeds meer ondernemers bouwen hun financiële reserves weer op waarmee ze ruimte creëren om te investeren. Door een combinatie van economische groei en een lage rente vindt een kwart van de ondernemers het nu ook een gunstige tijd voor bedrijfsinvesteringen. Dit optimisme houdt naar verwachting aan en vertaalt zich in 2016 in een groeiende investeringsbereidheid onder zowel kleine als middelgrote ondernemers.