Hof: Gemeente mag geen leges heffen voor Bibob-onderzoek

Bibob staat voor bevordering van integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur. De wet Bibob is in 2003 ingevoerd en moet voorkomen dat overheidsorganen door het verlenen van vergunningen, subsidies en overheidsopdrachten onbedoeld criminele activiteiten faciliteren. Bij een Bibob-onderzoek wordt onderzocht of er een kans is dat een vergunning, subsidie of overheidsopdracht misbruikt zal worden voor criminele activiteiten.

De casus

In 2012 heeft belanghebbende een drank- en horecavergunning aangevraagd omdat hij een café wilde beginnen. Naar aanleiding van deze aanvraag heeft de gemeente een Bibob-onderzoek laten uitvoeren. De kosten van dit onderzoek, ruim 1200 euro, zijn door middel van leges op belanghebbende verhaald. Deze vond echter dat de gemeente de kosten voor het onderzoek op zich moest nemen. Hij spande hierover een zaak aan bij de rechter.

Dienst

In de Gemeentewet staat dat leges alleen geheven mogen worden bij een door de gemeente verstrekte dienst. Van zo’n dienst is sprake als deze in overheersende mate het individuele belang van de burger dient. Wanneer het algemeen belang op de voorgrond staat, dan is dat geen dienst. Dit laatste is volgens het hof het geval in deze zaak. Bij een Bibob-onderzoek staat de publieke taakuitoefening van de gemeente voorop, waaronder de leefbaarheid en veiligheid van de stad en de handhaving van de rechtsorde. In zo’n geval moet heffing van leges dus achterwege blijven.

Niet vooraf geïnformeerd

Daarnaast is er volgens het hof nog een reden waarom er in dit geval geen leges geheven mogen worden. De belanghebbende is namelijk niet vooraf geïnformeerd over het bedrag dat hij aan leges zou moeten betalen. De gemeente heeft hem, na het doen van de vergunningaanvraag, wel geïnformeerd over het feit dat een Bibob-onderzoek werd uitgevoerd. De gemeente heeft daarbij echter niet kenbaar gemaakt welk bedrag aan leges hij zou moeten betalen. Dat had wel moeten gebeuren. Vóórdat iemand een vergunning aanvraagt, moet hij weten welk bedrag aan leges daarvoor moet worden betaald.

• ECLI:NL:GHSHE:2015:1854