DAO: nieuwe organisatie, geheel gebaseerd op… blockchain
Blockchain-technologie is niet alleen maar geschikt voor financiële toepassingen. Ze kan aan de basis staan van nieuwe ondernemingsvormen, en een hele nieuwe economische ordening.
Het worldwide web heeft zich gecentraliseerd ontwikkeld: veruit het grootste deel van al het internetverkeer gaat via de servers van slechts een handjevol grote spelers als Google, Facebook en Paypal. Verstuur je een email of file, of koop je iets online, dan moet je die spelers op de achtergrond maar vertrouwen – qua techniek en beschikbaarheid, maar ook qua privacy en beveiliging. En die een overheid bijvoorbeeld ook kan afsluiten of beperken voor haar bevolking, met alle gevolgen van dien.
En natuurlijk zijn er dan techneuten die denken: dat moet anders, we moeten onszelf minder afhankelijk maken van die grote boze wereldspelers. Het resultaat is bijvoorbeeld Ethereum, dat zichzelf aldus aanprijst:
"Ethereum is een gedecentraliseerd platform, dat ‘smart contracts’ biedt : applicaties die gegarandeerd werken zoals ze geprogrammeerd zijn, zonder kans op storingen, downtime, censuur, fraude of inmenging van derden. Deze apps draaien op een speciaal ontwikkelde blockchain-architectuur, die een ontzagwekkend krachtige gedeelde infrastructuur mogelijk maakt, ook voor financiële transacties en (bewijzen van) eigendom."
Het doel van de ontwikkelaars van Ethereum was en is om een utopische versie van het internet te creëren, buiten het bereik van kapitalistische monopolies en repressieve overheden: internet power to the people.
Ethereum komnt voort uit de bitcoin-wereld, ook een goed voorbeeld van decentralisatie: valuta en betaalsysteem zonder een centrale autoriteit, door de gebruikers zelf in stand gehouden via en op basis van een peer-to-peernetwerk, de blockchain. Ethereum borduurt daarop voort, maar wil meer zijn dan enkel een betaalmiddel. Het biedt een ‘Turing-volledige’ programmeertaal, waarmee je iedere applicatie die je maar wilt kan programmeren. En net zoals de blockchain is Ethereum een database die in de lucht wordt gehouden door zijn gebruikers, en die niet ‘uit de lucht gehaald ‘kan worden – omdat er geen eenduidige fysieke server is. Alleen als je het hele internet plat zou leggen is Ethereum te stoppen.
Ethereum biedt een versleuteld chatsysteem, en een aantal financiële functies Zo kunnen met Ethereums eigen geld, Ether, transacties uitgevoerd worden, die plaats vinden op basis van geprogrammeerde “contracten,” die werkelijk alles kunnen inhouden – van licenties tot investeringsproducten.
Die contracten opereren als een soort autonome entiteiten, die voor je onderhandelen en geld kunnen verdienen. Ze zouden zelfs werk kunnen definiëren, in de vorm van een project, en daarvoor mensen in dienst nemen. Dat wil zeggen, individuen kunnen meedoen met een opdracht en automatisch betaald worden, zodra het werk af is.
Er is al een naam verzonnen voor deze nieuwe vorm van organisatie en organiseren, die helemaal past bij de tendens naar flexwerk en autonome zzp’ers: de decentrale autonome organisatie of DAO.
De industriële revolutie stelde ons in staat om menselijke arbeid te vervangen door machines, maar de hiërarchie en eigendomsverhoudingen bleven hetzelfde. De blockchain DAO zou als het ware de volledig autonome coöperatie mogelijk maken: een groep professionals die werken aan één project, zonder de noodzaak van (midden)management en directie, en zonder andere eigenaren/aandeelhouders dan de deelnemers.
Onlangs haalde een op Ethereum gebaseerde startup via crowdfunding (ook een uitstekende geschikte blockchain-toepassing!) binnen een maand een enorm bedrag binnen, namelijk meer dan $150 miljoen dollar. Wel gewisseld in ‘Ethers’ natuurlijk.
De startup heet ook ‘DAO’, en het doel ervan is voorshands: het helpen opzetten van andere revolutionaire gedecentraliseerde organisaties.
Deze eerste DAO representeert een revolutionair nieuwe manier van kapitaalbeheer en – investering. De organisatie is een soort van coöperatieve Venture Capitalist, die fondsen uitgeeft aan andere start-ups en projecten, maar zonder directie en personeel – in plaats daarvan bepaalt ‘the wisdom of the crowd’ het beleid.
Die crowd bestaat nu uit ca. 11.00 anonieme ‘stakeholders’, die als zodanig stemrecht hebben over hoe het ingelegde kapitaal gealloceerd zal worden. Bedrijven of individuen die financiering zoeken moeten een voorstel inleveren, die online gepubliceerd worden, en waarover gestemd wordt. Stakeholders kunnen zo rendement halen op hun inleg, in de vorm van dividenden of in waardestijging van hun ‘aandeel’.
DAO draait geheel op een set regels, vastgelegd in computercode. De organisatie bestaat uit een set contracten die vastgelegd zijn op de Ethereum-blockchain, een gedistribueerd universeel grootboek. Zo’n ‘smart contract’ kan ook berekeningen uitvoeren, ofwel functioneren als een Ethereum Virtual Machine, feitelijk een gedecentraliseerde computer die in principe geen single point of failure heeft. De DAO heeft geen fysiek adres of aangesteld bestuur. Als link met de fysieke wereld gebruikt de organisatie een Zwitsers bedrijf, DAO.Link. Het is daarmee een autonoom opererende organisatie.
Het feitelijke doel van de DAO is een nieuwe manier van organiseren van bedrijven en instellingen. Door organisaties te laten functioneren op basis van computercode, in plaats van de professionaliteit en instincten van echte mensen/directieleden/eigenaren, kan er niet gefraudeerd worden, is de idee.
Is deze eerste DAO voorshands alleen een VC-organisatie, het concept kan ook gebruikt worden voor een organisatie die bijvoorbeeld elektrische auto’s via de blockchain verhuurt, waarmee volledig autonoom, zonder tussenkomst van een verhuurbedrijf, auto’s gehuurd kunnen worden. En andere vormen van bedrijvigheid en samenwerking!