Webinar nieuwe PE-regeling: ‘Puntjes sprokkelen is voorbij’

Een regeling die 'principle based' is, en niet 'rule based': dat is de bedoeling van de nieuwe PE-regeling van de NBA. Al zouden accountants geen accountants zijn als ze niet toch tot heuse regels waren gekomen voor een nieuw systeem voor permanente educatie. Tot de International Education Standard 7 (IES 7) om precies te zijn, opgetuigd door de International Federation of Accountants (IFAC). Regels waaraan de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA) zich al jaren geleden heeft gecommitteerd. 'Principle based' staat dus bepaald niet gelijk aan vrijblijvend. Alleen: wat wil de NBA in navolging van de IFAC dan precies? 

De tekst van de IFAC uit 2006 komt over als lastig doordringbare 'newspeak'. Maar de gedachten van de NBA achter de nieuwe PE-regeling zijn lang niet zo ingewikkeld als deze tekst doet vermoeden, blijkt uit het webinar dat onderwijskundige Sebastiaan Huijbregts namens de NBA op 26 oktober verzorgde voor ruim 250 deelnemers. 

Mindfulness mag

Om te beginnen geeft de NBA de 'kwantitatieve benadering' op, zoals Huijbregts dat noemt. Vrij vertaald: je haalt als accountant PE-punten als een activiteit bijdraagt tot bepaalde leerdoelen. Het aantal uren dat je eraan besteedt – hét criterium binnen de oude regeling – doet er niet toe. Kortom: niet de input maar de output wordt doorslaggevend. In de woorden van Huijbregts: "De accountant hoeft geen puntjes meer bij elkaar te sprokkelen om aan zijn PE-punten te komen." Het gaat erom of de accountant wat zinnigs leert als hij een cursus, seminar of vakbeurs bezoekt. Of een tijdje meeloopt met een collega binnen zijn kantoor. Of als hij een boek leest. Misschien zelfs als hij een nieuwsbrief bijhoudt.

Of iets zinnig is, bepaalt de accountant grotendeels zelf. Wel zal hij in een grote organisatie vaak moeten overleggen met zijn superieuren en de afdeling HR of een bepaalde activiteit wel bijdraagt tot zijn professionele ontwikkeling. En veel accountants zullen nog altijd verplicht zijn vaktechnische cursussen en opleidingen via hun werkgever te volgen. Maar toch: de accountant krijgt veel meer vrijheden om zijn zogeheten persoonlijke 'PE-portfolio' in te vullen en zelf vorm te geven aan zijn beroepsontwikkeling dan onder het oude PE-regime. 

Te meer daar hij allerlei niet door de NBA geaccrediteerde opleidingen mag volgen en op allerlei niet-traditionele manieren mag werken aan zijn permanente educatie. "Een cursus yoga of mindfulness volgen? Prima, als iemand dat doet om de balans tussen zijn werk- en privéleven te verbeteren. Ik kan me goed voorstellen dat dit juist in deze tijd een uitkomst is, nu veel mensen vanwege het coronavirus thuis moeten werken. Hetzelfde geldt voor een cursus om teams op afstand aan te sturen voor leidinggevenden. Of een cursus Zoom-hosting." Vooral voor accountants in business lijkt de nieuwe opzet een enorme verruiming van hun mogelijkheden. Een van de deelnemers aan het seminar, een financieel directeur van een pensioenfonds, kan een cursus om zich te verdiepen in het nieuwe pensioenstelsel in zijn PE-portfolio opnemen. "Terwijl hij daar vroeger nooit PE-punten voor had gekregen."

PE-portfolio

Zaak is wel dat de accountant zijn PE-portfolio goed bijhoudt. Huijbregts schetst een beeld van hoe dat moet, al voegt hij er meteen aan toe dat dit niet in beton is gegoten. Aan het begin van het jaar (zeg in de eerste drie maanden) word je als accountant geacht een Plan van Aanpak op te stellen en leerdoelen te benomen. Vanaf het begin van het jaar kan je ook werken aan je leeractiviteiten. Het Plan van Aanpak moet in principe voor 1 april klaar zijn, en de PE-activiteiten voor 31 december. Dan is er nog een maand om je PE-portfolio af te ronden met een reflectie op wat je dat jaar hebt gedaan en bereikt. 

Nogmaals: in beton gegoten is dit allemaal niet. Wel dringt Huijbregts er herhaaldelijk op aan dat de accountant zijn leerdoelen en -activiteiten uitgebreid onderbouwt. "Iemand die een vakbeurs bezoekt, doet dat niet per definitie om wat te leren. Hij moet daarom tekst en uitleg geven: dat hij niet gaat om wat pennetjes en tassen te scoren, maar om klanten te spreken, leveranciers te ontmoeten en zich te informeren over de activiteiten van zijn concurrenten." 

 [avg-advertorial slug=”onmisbare-cursussen-en-trainingen-voor-financials”]

NBA beoordeelt

De nieuwe PE-regeling is sinds 1 januari 2019 van toepassing voor accountants die werken voor de belastingdienst en accountants met een adviserende functie bij de Big Four. In 2020 volgen zo’n 40-45 procent van de NBA-leden en in 2021 gaat de regeling voor alle accountants gelden. 

De NBA beoordeelt straks steekproefsgewijs of al die accountants hun PE-portfolio wel naar behoren bijhouden. Niets om bezorgd over te zijn, zegt Huijbregts geruststellend. "Hoe dit er in de praktijk uit gaat zien, is nog even afwachten. Maar ga er vanuit dat we hooguit verbeteringen zullen voorstellen als een PE-portfolio vragen oproept. Wij vertrouwen sterk op de persoonlijke professionaliteit en integriteit van de accountant, en gaan hem niet uitgebreid controleren en met onvoldoendes om de oren slaan. Dat kunnen we ook helemaal niet. Hoe kunnen wij nou bepalen of een accountant in business van een olieraffinaderij in het Caribische gebied die daar een seminar bezoekt werkt aan zijn PE-portfolio?"

Op de site van de NBA staat meer informatie over de nieuwe PE-regeling. Ook biedt de NBA diverse online tools, waaronder deze Handleiding invullen PE-portfolio.