Signalen van witwassen dringen niet door tot overheid

Gebrekkige inhoudelijke samenwerking binnen de overheid is funest voor de aanpak van witwaspraktijken in de vastgoedsector. De overheid neemt makelaars, notarissen en taxateurs, de zogenaamde poortwachters, onvoldoende serieus in hun rol om witwassen te voorkomen. 

Dat is de conclusie van het rapport ‘Samen’, opgesteld in opdracht van MKB-Nederland en VNO-NCW en het ministerie van Justitie en Veiligheid. Hierin onderzoekt fraudespecialist en Nyenrode-hoogleraar Bob Hoogenboom de poortwachtersfunctie van notarissen, makelaars en taxateurs bij het voorkomen van witwassen en fraude bij vastgoedtransacties. Die zijn bij wet verplicht om ongebruikelijke transacties te melden.

Om criminele activiteiten in de sector te voorkomen en op te sporen is meer samenwerking noodzakelijk – óók met marktpartijen, aldus het rapport. Die samenwerking is de afgelopen decennia weliswaar sterk gegroeid, maar er bestaan nog te veel juridische en bureaucratische barrières die een optimale samenwerking in de weg staan. 

MKB-Nederland en VNO-NCW hekelen het gebrek aan mogelijkheden om informatie uit te wisselen. Die informatiedeling is met name cruciaal als het gaat om het voorkomen van fraude en witwassen, maar is nu niet mogelijk op grond van de privacywetgeving. “Dit rapport onderstreept opnieuw de bittere noodzaak ervan”, aldus beide ondernemingsverenigingen. “Criminelen hebben nu teveel vrij spel.”

Uit het onderzoek blijkt dat draagvlak om verdachte transacties te melden niet overal even groot is. Poortwachters zouden onder meer bang zijn om in een opsporingsdossier te belanden, en zo het risico te lopen te maken te krijgen met repercussies van criminelen. Ook bestaat er onder makelaars, notarissen en taxateurs frustratie dat ze van de overheid niet terug horen wat er uiteindelijk met hun melding is gebeurd. Zou dat wel gebeuren, dan draagt dat bij aan het gevoel om samen op te treden tegen criminelen.