NBA: Nieuwe accountantsproducten voor controle NOW-1

Direct nadat bekend werd dat in verband met de COVID-19 crisis het kabinet een pakket aan steunmaatregelen voor het bedrijfsleven in het leven riep, heeft de NBA zich bij de minister gemeld om hulp aan te bieden bij de controle op die subsidies. De NBA gaf aan het als een taak van de sector te zien de minister te helpen bij de publieke verantwoording van de grote uitgaven en mogelijke misbruikrisico’s  goed in kaart te brengen. Daarvoor zijn vier innovatieve producten ontwikkeld.

Samenwerking
NBA Voorzitter Marco van der Vegte: “Er is de afgelopen maanden hard gewerkt om dit voor elkaar te krijgen. Wij zien het als onderdeel van onze maatschappelijke rol om de overheid zekerheid te bieden in de rechtmatigheid van deze enorme uitgaven. De NOW regeling is in eerste instantie snel tot stand gekomen, dat was een maatschappelijke en politieke wens. Het was daarna aan werkgevers om te besluiten wel of niet gebruik van de regeling te maken. Nu is het zaak om te zorgen dat een en ander gecontroleerd gaat worden en die taak ligt bij mede bij de accountantssector.”

Van der Vegte wijst op de samenwerking in de totstandkoming van het controleprotocol en de standaarden: “We hebben dit niet vanuit een ivoren toren bedacht. Nadrukkelijk is de samenwerking gezocht met accountants die werkzaam zijn in het mkb en de specifieke situaties bij kleinere ondernemers goed kennen. We hebben bovendien samengewerkt met accountants die werkzaam zijn binnen bedrijven en organisaties, om zeker te weten dat zij straks aan de kant van de opdrachtgevers hun werk optimaal kunnen doen. Maar de belangrijkste samenwerking was die met het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. We hebben dit echt samen gedaan.”

Accountantsproducten
In de brief, die de minister op 8 september naar de Tweede Kamer stuurde, wordt ingegaan op de manier waarop subsidies met een aanvraag van meer dan 100.000 euro en een voorschot van meer van 125.000 euro moet worden gecontroleerd. (Voor kleinere subsidies is geen accountantsproduct vereist.) Daartoe zijn vier verschillende categorieën organisaties geïdentificeerd: aan de ene kant de aard van de organisatie (controleplichtige of de niet-controleplichtige) en aan de andere kant de hoogte van de subsidie (meer of minder dan 375.000 euro). In deze bijlage is een en ander visueel weergegeven.

De groep niet-controleplichtige organisaties is niet gewoon een accountantsproduct af te nemen en daarom is gekozen voor twee accountantsproducten met een zo beperkt mogelijke impact op de uitvoering.

Er is gekozen voor een proportionele aanpak: hoe groter de omvang van de subsidie, des te intensiever is de controle en des te hoger is het niveau van zekerheid dat de accountant verstrekt.

Miljarden
In totaal gaat het bij de NOW-1 om 7,8 miljard euro aan voorschotten in ongeveer 140.000 aanvragen. Ongeveer 10 procent daarvan betreft een subsidie boven de 125.000 euro  (totaal 4,8 miljard) en vereist dus een accountantsproduct.

Van der Vegte: “Bij zulke grote bedragen hebben niet alleen de Minister en de Tweede Kamer, maar ook de hele samenleving er recht op, te weten dat de uitgaven kloppen. Dat fraude of oneigenlijk gebruik gesignaleerd worden. Maar ook: dat bedrijven die deze steun keihard nodig hadden om door deze crisis te komen, snel zekerheid krijgen.”

Niet-controleplichtigen.
Voor deze groep zijn twee producten ontwikkeld: tot een vastgesteld subsidiebedrag van 375.000 euro moet een assurance verwante opdracht zijnde een samenstellingsopdracht met aanvullende specifieke werkzaamheden worden verstrekt. In NBA Standaard 4415N wordt dit verder toegelicht. Boven de 375.000 euro is, conform NBA Standaard 3900N, een assurance opdracht met beperkte mate van zekerheid, ofwel een beoordelingsopdracht met aanvullende werkzaamheden vereist.

Controleplichtigen
Bij een subsidiebedrag tot 375.000 euro geeft de organisatie een assurance opdracht met beperkte mate van zekerheid, met een aantal voorgeschreven werkzaamheden, NBA Standaard 3900N is hier van toepassing. Boven de 375.000 euro subsidie gaat het om een assurance opdracht met redelijke mate van zekerheid. In het accountantsprotocol is opgenomen dat veel werkzaamheden kunnen samenvallen met het gebruikelijke jaarwerk, zodat er bij het samenstel- of controlewerk over 2020 in mindere mate sprak is van dubbel werk.

De standaarden liggen, zoals gebruikelijk, voor consultatie bij de leden van de NBA.