Marco van der Vegte: ‘presentatie Hoekstra kwam hard aan’

Betrouwbare en relevante verslaggeving is belangrijk voor beleggers en andere gebruikers van financiële informatie. Maar de kwaliteit van wettelijke controles is nog niet duurzaam geborgd. Zo staat te lezen in het jaarverslag. 

Daarom heeft de AFM zich in 2018 vooral gericht op de verhoging van de kwaliteit van wettelijke controles en de structurele borging van de verbetermaatregelen om duurzaam een goede kwaliteit van wettelijke controles te bereiken. Ook de toetsing  op geschiktheid van bestuurders en commissarissen  bij OOB-accountantsorganisaties was een van de prioriteiten.

Bij het risico ‘onvoldoende verbetering kwaliteit accountantscontroles’ heeft de AFM zich in 2018 vooral gericht op  de volgende punten:
● Het AFM-rapport ‘Kwetsbaarheden in de structuur van de accountancysector’ heeft geleid tot een impuls voor het nationale en internationale debat over duurzame en consistente kwaliteit van wettelijke controles op (inter)nationaal niveau. Zo heeft de minister van Financiën de Commissie Toekomst Accountancysector opgericht. 
● Door intensivering van ons toezicht op de overige OOB-accountantsorganisaties kunnen deze  organisaties de kwaliteit verhogen. 
● OOB-accountantsorganisaties waarvan de  geschiktheidstoetsing in 2018 is afgerond hebben een geschikt bevonden bestuur. Eind 2018 zijn de toetsingen van de bestuurders van zes van de negen OOB-accountantsorganisaties afgerond. Het betreft in totaal 51 toetsingen.

Ook blikt de AFM terug op de dag dat het AFM-rapport verscheen met de uitkomsten van een verkenning naar kwetsbaarheden in de structuur van de accountancysector. Op die dag kondigde minister van Financiën Wopke Hoekstra namelijk ook aan dat een onafhankelijke commissie de inzichten verder gaat onderzoeken. Marco van der Vegte, voorzitter van de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA), deelt zijn ervaring van die dag in november 2018. “We kenden het rapport al, we wisten van de Commissie Toekomst Accountancysector en we wisten dat de minister en de AFM-voorzitter op de Accountantsdag 2018 zouden spreken. Toch heeft de intensiteit van de presentatie ons verrast.”

Politiek
“Hoekstra zette de commissie veel steviger neer dan wij van tevoren hadden verwacht”, aldus Van der Vegte. “Dat kwam hard aan. Bij mij persoonlijk, en ook bij onze leden. Tegelijkertijd was Hoekstra’s verhaal voor mij en andere accountants vanuit politiek oogpunt nog wel te plaatsen. Het AFM-rapport lag er al een tijdje, toch werd het op dezelfde dag als de aankondiging van deze commissie gepubliceerd. Daardoor voelde het wel een beetje als een politiek rapport van de AFM. Dat kwam als een verrassing. We staan nu juist op een belangrijke punt in de samenwerking waarbij de relatie tussen accountants en toezicht is verbeterd.”

Lef
“Er zijn incidenten geweest waarbij het werk van accountants ter discussie staat”, vervolgt de voorzitter. “Dat is duidelijk en daar lopen we ook niet voor weg. Wel zijn er op basis van deze incidenten veel negatieve conclusies getrokken die weerslag hebben op de hele beroepsgroep. Het is belangrijk dat accountants met lef en trots kunnen blijven werken aan hun relevante taak en dat het vak aantrekkelijk is voor nieuw talent. Daarom leg ik de nadruk op de vele verbeteringen die al zijn ingezet en waar de sector nu aan werkt. Ik wil er ook voor zorgen dat alle betrokken partijen, inclusief de sector zelf, weten wat er precies van accountants verwacht mag worden. Ook gaan we daar meer over communiceren. Het werk van de CTA (de commissie die Hoekstra heeft ingesteld) gaat bijdragen aan die duidelijkheid, daar hoop en vertrouw ik in ieder geval op.”

Andere houding
De sector is door de AFM op scherp gezet. Het heeft even geduurd voordat accountants de toezichthouder hebben geaccepteerd, stelt Van der Vegte. “Het kost tijd om te wennen aan externe regulering als je het altijd zelf hebt gedaan. Op dit moment zie ik dat de houding van accountants is veranderd naar een agree or accept mindset. Dat betekent dat je accepteert dat de toezichthouder iets van jou mag vinden. En dat jij – als die bevindingen terecht zijn – ermee aan de slag moet. Ik ben ervan overtuigd dat er ruimte is om toe te groeien naar een volgende, meer volwassen fase waarin de NBA en de kantoren nog veel meer gaan samenwerken met de AFM.”