‘Grotere afstand tussen accountant en controleklant nodig’

Dat zegt hoogleraar externe verslaggeving Henk Langendijk in een interview met het FD. Langendijk, verbonden aan de Universiteit van Amsterdam en aan de Nyenrode Business Universiteit, houdt vandaag zijn emeritaatsrede. Hij heeft zich zijn hele carriere bezig gehouden met boekhoudschadalen. “Na Enron is het misgegaan in de accountancy”, zegt hij. “Kranten schrijven tegenwoordig dag in dag uit over accountants. Dat was vroeger helemaal niet zo. Toen had het accountantsberoep een saai imago. Dat is wel veranderd.”

Boekhoudschandalen worden mede veroorzaakt doordat de klanten zelf hun accountant uitkiezen en betalen, stelt de hoogleraar. “Hoe je het wendt of keert, dat zit gewoon niet lekker.”

Langendijk pleit voor radicale maatregelen. De 53 voorgestelde verbetermaatregelen van de NBA noemt hij “kleine pleistertjes die het bloeden niet kunnen stelpen.”

Om een einde te maken aan foute prikkels moet de selectie van accountants voor banken, verzekeringsmaatschappijen en overheidsinstellingen op de schop. Niet deze instellingen zelf, maar hun koepelorganisaties zouden voortaan accountantskantoren moeten aanwijzen én betalen.

Een andere optie die de hoogleraar aanhaalt in zijn rede is de oprichting van 'een sociaal accountantskantoor'. Zo'n kantoor zou zich moeten specialiseren in jaarrekeningcontroles van non-profitorganisaties en overheidsinstellingen, zoals gemeenten en provincies. De VB Groep was zo'n kantoor, maar die is eind jaren negentig opgegaan in Deloitte.

NBA-voorzitter Van der Vegte noemt de ideeen van Langendijk “interessant”.