Ewout Brouwers (PIA Group NL): ‘Consolidatie- en innovatiegolf in accountancy is begonnen’

Vorig jaar maakte de Belgische PIA Group bekend dat het in Nederland via fusies en overnames een netwerk van accountantskantoren wil opbouwen. De komende maanden verwacht PIA de eerste acquisities bekend te maken. Daarna wil PIA verder uitgroeien tot “de beste nationaal geleide financial professional service-onderneming voor MKB-plus bedrijven", zegt CEO Ewout Brouwers. 

"Wij willen via een buy-and-build-strategie uitgroeien tot een top-10 speler in de accountancymarkt", liet de Belgische accountants- en adviesorganisatie PIA Group eind oktober vorig jaar weten. Dankzij een joint venture met het Nederlandse kantoor Brouwers Accountants (160 medewerkers), had PIA – een afkorting van 'Partners in Accountancy' – toen de beschikking over een 'strategische partner' annex 'bruggenhoofd' annex 'lanceerplatform' om de Nederlandse markt te kunnen bestormen. 

Inmiddels zijn er inderdaad met allerlei partijen gesprekken gevoerd, en met enkele daarvan zitten PIA en Brouwers al in een vergevorderd stadium, zegt Ewout Brouwers. Zelf heeft hij een achtergrond als fusie- en overnamespecialist bij KPMG en CFO bij retailer Picnic. Nu ziet hij er als CEO van PIA NL op toe dat de groeistrategie van het kantoor ook in Nederland wordt uitgevoerd. Zijn ultieme doel? "De beste financial professional service-onderneming te worden voor het MKB en grotere bedrijven in Nederland." 

In België heeft al dat 'buyen' en 'builden' van de PIA Group z'n vruchten afgeworpen. Het kantoor uit Roeselare, opgericht door Steven Brouckaert in 2012, is vooral sinds 2019 sterk gegroeid. Toen nam de Belgische miljardair Filip Balcaen via zijn investeringsfonds Baltisse een belang in het kantoor. In 2020 'rondde' PIA via allerlei overnames van middelgrote kantoren (20 tot 100 medewerkers) 'de kaap van 22 kantoren en 350 medewerkers', zoals het op de bedrijfssite heet. Inmiddels behoren meer dan 50 kantoren en meer dan 800 medewerkers tot de groep. Met een jaaromzet van 85 miljoen euro is het de twee na grootste partij in de Belgische accountancymarkt. 

Consolidatie: ook in Nederland
In Nederland is een dergelijke groei via overnames ook mogelijk, denkt Brouwers. Hij wijst er op dat er rond de 6.000 kleine en middelgrote accountantskantoren zijn in Nederland, die samen goed zijn voor rond de vijf miljard euro per jaar. Een grote, maar versnipperde markt, dus. Sterker nog: "Geen enkele markt voor professionele dienstverlening is zo versnipperd", zegt hij. Hij is overtuigd dat 'de accountants de assurantietussenpersonen achterna gaan'. Consolidatie, dus. 

Inmiddels zijn er volgens hem ook al vijf 'consolidators' actief op de Nederlands markt. Behalve PIA Group zelf, behoren daar natuurlijk ook investeerder Waterland en accountantskantoor De Jong & Laan toe, die sinds september 2022 azen op 'een versnelde groei van De Jong & Laan via fusies en overnames'. Brouwers verwacht de komende vijf jaar een consolidatiegolf Nederland zal overspoelen. 

En: "Binnen twee jaar zullen de gevolgen daarvan al merkbaar zijn." Gevolgen die volgens hem voor alle betrokken partijen gunstig zijn, welteverstaan. Om te beginnen omdat consolidatie en verandering in eigenaar-structuur een voorwaarde is voor innovatie. Of liever gezegd: het leidt tot digitalisering van allerlei processen. Die zullen daardoor efficiënter kunnen plaatsvinden. Niet alleen betekent dit dat veel administratieve activiteiten tegen een lagere kostprijs dan nu het geval is, maar ook dat er een verschuiving is naar meer service en feedback van klanten. 

Het zal ook leiden tot een hogere kwaliteit. Een hogere kwaliteit in de ogen van de klant, dat sowieso: die zal allerlei nieuwe diensten zal krijgen aangeboden – van automatische meldingen tot allerlei 'datagedreven audits en adviezen' van zijn accountant annex sparringpartner. Maar ook de regelgever kan een 'hogere kwaliteit' tegemoet zien, dat wil zeggen dat het combineren van kennis en tooling leidt tot kwalitatief betere output, denkt Brouwers. 

Aantrekkelijk hybride model
Kortom: Brouwers voorziet een toekomst met grotere kantoren met behoud van lokaal DNA, waar werknemers beter werk afleveren, productiever zijn en veel prettiger werk hebben. Zonder de PIA Group en die andere 'consolidators' zal al dat moois volgens hem niet van de grond komen. De MKB-plus kantoren hebben simpelweg te weinig mensen en middelen om in de digitale transformatie te investeren die hiervoor nodig is. Voor de Big Four en de andere grote kantoren is dat geen onoverkomelijke hindernis, maar die zitten gevangen in hun partnerstructuur. 

Gevangen, inderdaad, want een partner van een groot kantoor ziet zich voor een prisoner's dilemma gesteld, aldus Brouwers. De structuur daar voorziet vooral het eigen belang van individuele partners, en werkt samenwerking tegen. Sowieso dreigt bij elk ingrijpend besluit een 'Poolse landdag'. Bij besluiten over innovatie is dat niet anders: "Zo'n vennoot deelt misschien voor acht ton per jaar in de winst. Hij zou makkelijk zes ton kunnen investeren in het kantoor. Maar dat doet hij niet omdat er altijd wel een andere vennoot is die geen zin heeft om ook te investeren. Dus belegt hij al dat geld maar. Ook al rendeert dat minder goed dan wanneer hij het in het kantoor zou steken." Zo blijft ook het grote accountantskantoor wat innovatie betreft een kleuter. 

PIA Group biedt kleine en middelgrote kantoren die zich aansluiten een aantrekkelijk alternatief. Ze treffen geen reus op lemen voeten aan met een logge partnerstructuur, maar ook geen sterk gecentraliseerde onderneming – zoals andere consolidators voorstaan: "Na transactie komt gaan de lichtbakken van de gevel. Iedereen krijgt een nieuwe laptop en moet met een uniforme tool werken." Slagvaardig, dat misschien wel. Maar of de klant er mee opschiet? En de werknemers? "Wij geloven meer in een model waarbij de backoffice wordt gecentraliseerd en het lokale accountantskantoor naar eigen inzicht klanten kan blijven bedienen." 

En zelfs die centralisatie aan de achterkant wordt niet rigide doorgevoerd. "Ik kan me bijvoorbeeld voorstellen dat een kantoor dat de verzekeringsmarkt bedient, blijft vasthouden aan branchespecifieke administratieve software omdat dat prettiger werkt dan met een standaardpakket." Wel wordt de PIA Group volledig eigenaar van het kantoor dat zich aansluit. De verkopers kunnen wel meeprofiteren van de waardeontwikkeling van de groep. Dus nadrukkelijk niet delen in de winst. Wellicht ten overvloede: "Er wordt geen dividend uitgekeerd omdat de sector aan de vooravond staat van een enorme innovatiegolf, en elke euro in de tent nodig is."

Dit hybride model wordt in de accountancy enthousiast onthaald, zegt Brouwers. "Veel accountants zien het als een voordeel dat ze zich binnen onze groep kunnen concentreren op hun vak, zonder allerlei verplichtingen die ze nu als leidinggevende hebben. Het idee dat ze een goede management fee behouden en daar bovenop uitzicht krijgen op extra inkomsten uit de waardeontwikkeling van het kantoor spreekt hun ook aan. 

Dan zijn er nog accountants die juist een ondernemende instelling hebben en eveneens bij uitstek tot hun recht komen in het PIA-model. "Ondernemende accountants die mee willen bouwen aan deze innovatiegolf  Vaak gaat hem om jongere accountants, die zich maar al te graag bij ons aansluiten en zich bezig willen houden met mensen en productinnovatie in plaats van focus op het rendement op korte termijn."