Discussie partners en young profs: ‘geen einddatum aan cultuurverandering’

Het was de eerste van een serie dialoogsessies, georganiseerd door de Stuurgroep Publiek Belang (SGPB) en bedoeld om van elkaar te leren.

Volgens Peter Hopstaken, Mazars-bestuurder en SGPB-lid, zit er een kloof tussen de publieke perceptie van het beroep en de optiek van de cliënt. De accountant moet extern beter uitleggen wat hij doet en intern meer openheid geven over dingen die niet goed gaan. Mensen moeten elkaar daarop ook durven aanspreken. "Maar dat is niet iets dat je overnight verandert." Het is aan alle leden van controleteams om samen op te letten of zaken wel goed gaan en elkaar daarop aan te spreken, meende Hopstaken. 

Mazars-partner Frank Walta kreeg zo’n vijf jaar geleden te maken met cultuur en gedragsincidenten. Oorzaken daarvan bleken achteraf de werkdruk, teamsetting en dominant partnergedrag. "We zagen elk maar een klein stukje van de puzzel." Het incident werd gevolgd door een kritisch AFM-rapport, wat onderstreepte dat er iets moest gebeuren. Dus werd Walta zelf trekker van een intern veranderprogramma, om "duizend mensen dezelfde kant op te laten lopen". Belangrijk is het besef dat de verandering van de cultuur een doorlopend proces is, aldus Walta. "Als ze vragen 'waar staan jullie over zes maanden?' antwoord ik met 'geen idee, het is geen Google Maps'. Mensen zien cultuurverandering nog te veel als een project, maar er zit geen einddatum aan.”

NBA Young Profs-bestuurslid Diane den Dunnen, accountant bij New Vision Groep, ging nader in op het probleem van de werkdruk en het effect daarvan op kwaliteit. Bijvoorbeeld omdat werkdruk risico's meebrengt zoals het verlies van scherpte en professioneel-kritisch vermogen. Het gaat niet alleen om het aantal uren, maar ook over mentale druk, aldus Den Dunnen. Ambitie en werkelijkheid lopen nog wel eens uiteen, volgens de young prof. "Je begint met het idee dat de kwaliteit heilig is en het niet uitmaakt hoeveel uren dat kost. Maar de werkelijkheid is anders, als je hoort 'de uren zijn op en de klant wil niet meer betalen'.”

Ook de voorbeeldrol van partners bij het controletraject kwam ter sprake. Die moeten vaker hun gezicht laten zien tijdens controles, meenden diverse jonge accountants. "Ze gaan wel langs bij het bestuur, maar niet bij die dertig teamleden die al wekenlang tien of twaalf uur per dag voor ze bezig zijn." Vooral op controleleiderniveau is de werkdruk een aandachtspunt, aldus de aanwezigen. Met name voor die groep duurt het drukke seizoen steeds langer, wat het risico op uitvallen vergroot. Opmerkelijke vraag die in één van de groepen gesteld werd: "Hebben jullie ook iemand in het team die gespecialiseerd is in het publiek belang?" 

In de periode februari-juni 2019 staan meer dialoogsessies over cultuur en gedrag op het programma, op verschillende locaties. De eerstvolgende is op 4 maart bij de SRA in Nieuwegein.

Lees ook: Jonge accountants: 11 maatregelen ter verbetering van accountantsberoep