Big4-accountantsorganisaties op goede weg volgens AFM

Dat blijkt uit nieuw onderzoek van de Autoriteit Financiële Markten (AFM).

De vier grootste accountantsorganisaties (Big4) boeken resultaten in het realiseren van een kwaliteitsgerichte cultuur en het sturen op continue kwaliteitsverbetering. 

De inzet van kwaliteitswaarborgen om bijvoorbeeld vroegtijdig problemen op te sporen in de wettelijke controles die zij verrichten, kan wel worden versterkt. 

In het kort 
– Randvoorwaarden voor kwaliteit van wettelijke controles onderzocht.
– Big4 sturen op kwaliteitsverbetering en op kwaliteitsgerichte cultuur. 
– Versterking nodig van de kwaliteitswaarborgen.
– Nieuw onderzoek start in 2020.
– Kwaliteitsslag van groot maatschappelijk belang. 

Randvoorwaarden voor kwaliteit van wettelijke controles onderzocht
Het onderzoek richt zich op belangrijke randvoorwaarden voor een goede kwaliteit van wettelijke controles. De AFM beoordeelde de resultaten van de kwaliteitsslag van Deloitte, EY, KPMG en PwC en keek naar: hoe hun besturen werken aan de kwaliteitsgerichte cultuur, sturen op kwaliteit en hoe zij instrumenten inzetten om die kwaliteit duurzaam te borgen. De kwaliteit van hun wettelijke controles is niet onderzocht. Daarmee is het onderzoek een tussenstap. 

De Big4 sturen op kwaliteitsverbetering en op kwaliteitsgerichte cultuur 
De AFM ziet dat de Big4 planmatig sturen op continue kwaliteitsverbetering binnen hun organisaties. De besturen tonen goed voorbeeldgedrag en nemen besluiten die in lijn zijn met een kwaliteitsgerichte cultuur. Daarnaast ervaren de externe accountants en de medewerkers steun bij het realiseren van een kwaliteitsgerichte cultuur. Er zijn uitdagingen in het leren van fouten, werkdruk en voorbeeldgedrag van externe accountants. 

Versterking nodig van de kwaliteitswaarborgen 
De kwaliteitswaarborgen ondersteunen wettelijke controles en vormen een belangrijke signaalfunctie om bijvoorbeeld vroegtijdig problemen op te sporen voordat een controle is afgerond. De AFM keek naar de wijze waarop de Big4 deze kwaliteitswaarborgen inzetten en ziet daar ruimte voor versterking. Zo kunnen de organisaties hun beleid aanscherpen, de uitvoering ervan versterken en besturen kunnen hun inzicht in de uitvoering vergroten. 

Nieuw onderzoek start in 2020
In 2017 deed de AFM ook onderzoek naar de kwaliteitsslag van OOB-accountantsorganisaties, waaronder de Big4. De conclusie was dat die te langzaam ging. In 2019 concludeerde de toezichthouder dat er grote verschillen zijn in de kwaliteitsslag van de OOB-accountantsorganisaties direct na de Big4. De inzichten uit het onderzoek zijn relevant voor alle accountantsorganisaties om mee aan de slag te gaan. De AFM start vanaf 2020 met een onderzoek bij de zes OOB-accountantsorganisaties naar de realisatie van de kwaliteitsslag en de kwaliteit van de wettelijke controles.

Kwaliteitsslag van groot maatschappelijk belang 
Accountantsorganisaties zijn sinds 2014 gestructureerd bezig om de kwaliteit van hun wettelijke controles duurzaam te verbeteren. Dat is van groot maatschappelijk belang. Beleggers, banken en andere belanghebbenden moeten kunnen vertrouwen op jaarrekeningen. Accountants voegen zekerheid toe aan jaarrekeningen met hun wettelijke controles. 

Lees ook: Toezicht accountancy verschuift van NBA en SRA naar AFM