Bedrijven betalen minder uurloon

Uitzendkracht profiteert niet van krappe arbeidsmarkt, zzp’er wel
De Nederlandse uitzendkracht profiteert niet of nauwelijks van de krapte op de arbeidsmarkt, in tegenstelling tot zzp’ers. Van alle flexibele krachten zijn zzp’ers het belangrijkste stootkussen om de economische schokken op te vangen, wat ze aantrekkelijk maakt voor bedrijven om in te huren. Zzp’ers zijn inmiddels dan ook een geduchte concurrent voor bepaalde segmenten van de uitzendsector. Dit zorgt voor druk op het verdienmodel van de uitzendsector, wat verder wordt versterkt door de invoering van de wet Arbeidsmarkt in Balans. Dit blijkt uit onderzoek van het ING Economisch Bureau.

Zzp’ers zijn een geduchte concurrent geworden voor de uitzendsector
Een structurele ontwikkeling die de uitzendmarkt raakt is de opkomst van zzp’ers. Zij zijn voor bepaalde segmenten van de uitzendsector inmiddels een geduchte concurrent. Dit wordt versterkt door de invoering van de Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB) per 1 januari 2020. Door de nieuwe wet wordt alle flexibele arbeid, behalve zzp’ers, duurder. De kans is dan ook groot dat er deels een verschuiving van werk plaatsvindt van uitzendkrachten naar zzp’ers. Ook online platformen zorgen voor meer concurrentie van zzp’ers.

Uitzendkracht is meest flexibel van alle werknemers
Uit onderzoek van Grajales-Olarte, Uras & Vellekoop (2019)¹ blijkt dat uitzendkrachten van alle werknemers (dit is exclusief zzp’ers) het meest flexibel zijn in hun uurloon. Ondanks deze flexibiliteit ontvangen ze daar geen risicopremie voor, in de vorm van een hoger loon. Zo stijgt hun uurloon in de huidige krappe arbeidsmarkt niet harder ten opzichte van werknemers met een vast contract.

“Uit interviews met verschillende uitzendorganisaties blijkt dat loonstijgingen bovenop het cao-loon zeldzaam zijn voor met name laaggeschoold en gestandaardiseerd werk, waar het grootste deel van het uitzendwerk uit bestaat”, aldus Sjuk Akkerman, ING Sector Banker Services. “Dit komt onder meer door internationale concurrentie van arbeidskrachten en globalisering, waardoor alles kostenefficiënter moet, ook in Nederland.”

Zzp’ers zijn het belangrijkste stootkussen van de economie
Binnen de groep flexibele krachten zijn het niet de uitzendkrachten, maar de zzp’ers die het belangrijkste stootkussen zijn om economische schokken op te vangen. In een groeiende economie kunnen ze hun tarieven snel verhogen en/of meer uren werken. Zo verdienden zelfstandigen (met en zonder personeel) in het tweede kwartaal van 2019 op uurbasis gemiddeld 18% meer dan in het tweede kwartaal van 2013, terwijl werknemers, waaronder uitzendkrachten, er over dezelfde periode gemiddeld 8% op vooruit gingen. In een neergaande economie geldt het omgekeerde: zzp’ers vangen dan de klappen op door minder uren te werken of door de tarieven te verlagen. Dit maakt zzp’ers aantrekkelijk voor bedrijven die flexibel willen zijn.

Breder kijken dan de uitzendkracht
Zzp’ers zorgen derhalve voor druk op het verdienmodel van de uitzendsector, maar tegelijkertijd bieden ze ook kansen voor de uitzenders. Volgens Akkerman moeten uitzenders zichzelf opnieuw uitvinden. “Dat kan je maar één keer doen, anders verlies je de slag. De behoefte aan een flexibele schil bij bedrijven zal, ondanks dat het duurder wordt, niet verdwijnen. Uitzenders kunnen hierop inspringen door zich toe te leggen op het ontzorgen van de flexibele schil bij bedrijven. Bijvoorbeeld door de gehele HR-dienstverlening – van inrichting en bemiddeling tot coaching – van de gehele flexibele schil op zich te nemen. Dit betreft dus niet alleen uitzendkrachten, maar ook oproepkrachten, zzp’ers en werknemers met een tijdelijk dienstverband.”

(Bron: ING)