Zakelijke dienstverlening herstelt in 2021 maar gedeeltelijk

Dit stelt het ING Economisch Bureau in het vandaag gepubliceerde Vooruitzicht Sectoren.

De detailhandel groeit dit jaar als enige bedrijfssector. Het zijn vooral supermarkten en online shops die profiteren doordat consumenten minder op vakantie gaan, vaker zelf koken en drukke winkelcentra mijden. De sectoren die in 2020 het hardst krimpen laten in 2021 ook de hoogste groei zien, al herstellen ze niet volledig. Want ook als het virus verdwijnt, blijven bedrijven de economische gevolgen ondervinden van een oplopende werkloosheid en financiële onzekerheid. De bouw is de enige sector die, na zes jaar van groei, zowel in 2020 als in 2021 krimpt. 

“Er blijft veel onzekerheid over het verloop van de corona-uitbraak. Als het virus onder controle is, kunnen veel sectoren volgend jaar wel grotendeels herstellen, aldus senior econoom Maurice van Sante van het ING Economisch Bureau, “Omzetvolumes van voor de coronacrisis worden echter in de meeste sectoren ook dan nog niet gehaald.”

Horeca maakt doorstart met handrem erop
Van alle sectoren gaat de horeca door het diepste dal. De gedwongen sluiting van horecagelegenheden, de internationale reisbeperkingen en het verbod op evenementen en bijeenkomsten sloegen een enorm gat in de omzet in de eerste helft van 2020. De versoepeling van de coronamaatregelen is bovendien een doorstart met de handrem erop. Ook in de tweede helft van 2020 zal de omzet nog beduidend lager zijn dan normaal. In ons basisscenario, waarbij we uitgaan van het uitblijven van een tweede algehele lockdown, verwachten we voor 2021 flink herstel voor de horeca. Het omzetniveau van voor 2020 wordt echter nog niet bereikt. Veel buitenlandse toeristen en zakenreizigers blijven nog weg en de Nederlandse consument wordt getroffen door minder goede financiële vooruitzichten, onder meer vanwege een oplopende werkloosheid.

Flinke krimp en grote verschillen in transportsector
Na de horeca ziet vooral de transportsector de volumes in 2020 flink dalen door de coronacrisis. Ook hier wordt naar verwachting in 2021 een flink deel van de krimp goedgemaakt. Daarbij zijn de verschillen tussen de deelsectoren groot. De internationale logistiek en het personenvervoer door de lucht worden hard geraakt door de coronacrisis. Het overwegend binnenlands georiënteerde wegvervoer krimpt minder, omdat verschillende Nederlandse sectoren zoals de bouw en detailhandel nog relatief goed overeind blijven. Post- en koeriersbedrijven profiteren juist van de groei van e-commerce.

Groei detailhandel in 2020 en 2021
De enige commerciële sector die ondanks de coronacrisis zowel in 2020 en 2021 groeit is de detailhandel, al zijn er grote onderlinge verschillen. De foodsector profiteert van consumenten die niet naar de horeca gaan en daarnaast is thuiswinkelen vanwege social distancing erg in trek. De grote verliezers in de retail zijn fysieke winkels in schoenen, kleding, accessoires en luxe-artikelen. Vooral in dit segment heeft een versnelde verschuiving plaatsgevonden naar online aankopen.

Industrie krimpt in 2020 met ruim vijf procent, bij zakelijke diensten vooral flex- & reisbranche getroffen
De industrie werd door verstoringen in de toeleveringsketen al vroeg geraakt door de coronacrisis. Vraaguitval zorgde daarna in het voorjaar voor een lagere productie. Binnen de dienstensector hebben met name de flex- en de reisbranche het zwaar te verduren. Doordat veel bedrijven veel minder of geen werk hadden werd het flexibele personeel als eerste naar huis gestuurd. Andere dienstverleners, zoals juristen, accountants, notarissen en consultants, worden beduidend minder hard geraakt door de coronacrisis. Hoewel de vraag naar sommige diensten is afgenomen, kan een groot deel van de werkzaamheden vanuit huis worden voortgezet.

Bouw krimpt in 2020 nog beperkt
Ondanks, stikstofproblematiek, pfas en de uitbraak van de coronacrisis draaide de bouwsector in de eerste helft van 2020 nog best goed door. Daarbij speelt ook het laat-cyclische karakter van de sector een rol. Bouwbedrijven werken vaak aan langlopende eerder aangenomen projecten waardoor de productie ook bij een wegvallende vraag niet direct afneemt. Hierdoor blijft de productieterugval in geheel 2020 waarschijnlijk beperkt tot -twee procent. Bouwers zijn dan ook nauwelijks negatief gestemd. In 2021 werken de gevolgen van de coronacrisis ook in de bouw verder door. Minder financiële ruimte bij consumenten en afnemende investeringen in bedrijfsgebouwen laten de bouwsector dan verder krimpen.