Wat heeft het klokkenluiderprogramma van de SEC opgeleverd?
Meer dan 14.000 tips binnengekomen, sinds 2011.
Een van de uitvloeisels van de Dodd-Frank Act is het klokkenluidersprogramma van de Securities and Exchange Commission, dat sinds het van start ging in 2011 al meer dan 14.000 tips losweekte over onregelmatigheden in de boekhouding van beursgenoteerde ondernemingen. Vorig jaar alleen al kwamen er 4000 meldingen binnen.
De verwachting destijds was dat er wel tot 30.000 keer per jaar een tip zou binnenkomen, maar ook hier geldt dat kwaliteit belangrijker is dan kwantiteit. De SEC zelf is tevreden; voorzitter Mary Jo White noemt het een “a game changer for the agency” en volgens het hoofd handhaving Andrew J. Ceresney blijken de klokkenluiders een “transformative impact” te hebben op corporate America.
Want inmiddels is wel duidelijk geworden dat de meest bruikbare informatie komt van tipgevers binnen de organisatie zelf – zij kunnen de SEC vertellen , niet alleen wat er gebeurd is, maar ook hoe de betreffende processen werken en waar nader onderzoek door de SEC geboden is.
Het voorbeeld, vorige week, van de klokkenluider bij Monsanto die een beloning van $22 miljoen kreeg toegewezen is een goed voorbeeld. Monsanto werd in februari van dit jaar gedwongen tot een schikking voor het niet op de correcte manier opvoerenvan kortingen aan wederverkopers van de onkruidverdelger – die werden steeds een jaar later geboekt dan ze gegeven waren.
Dergelijke boekhoudkundige trucjes zijn voor toezichthouders erg moeilijk te ontdekken, zeker bij grote multinationals als Monsanto. In dit geval ging het om een beperkt bedrag (ca 100 miljoen dollar over twee jaar), maar de SEC weet als geen ander dat dit soort ‘accounting problems’ klein beginnen en groot kunnen eindigen, en vroeg ingrijpen blijft de meest effectieve manier van toezicht.
Na de start van het programma maakten de ondernemingen bezwaar tegen het feit dat er geen verplichting was voor de klokkenluiders om eerst intern aan de bel te trekken. Inmiddels blijkt dat ruim de helft van de meldingen van interne medewerkers komen, en dat 80% daarvan zonder succes eerst geprobeerd heeft de kwestie intern aan te kaarten.
Inmiddels heeft het fenomeen klokkenluider een effectieve afschrikwekkende werking, niet alleen vanwege de sancties van de SEC, maar ook door de dreiging van verdere strafrechtelijke vervolging door het OM. Hoewel deze dreiging tot op heden meestal via een schikking afgekocht kan worden, en er slechts individuen veroordeeld worden in plaats van de bedrijven zelf – zie het recente voorbeeld van Deutsche Bank.
Meer saillante voorbeelden via de nytimes.com.