OM: ‘Strengere controle ambtelijke omkoping Nederlandse bedrijven’

Het Openbaar Ministerie gaat meer werk maken van het onderzoeken van signalen van mogelijke corruptie en omkoping van ambtenaren in het buitenland door Nederlanders en Nederlandse bedrijven. Daarover bericht het officiele mediakanaal, de Staatscourant op de website. Ambtelijke corruptie wordt door de top van het OM gezien als een ‘ernstige aantasting van de integriteit van een overheid en kan tot grote schade leiden’, met name voor het vertrouwen tussen staten en de gelijke (markt)kansen in de internationale economie.

• Financiële opsporing wordt gezien als ‘cruciaal voor strafrechtelijk onderzoek’
• Focus komt op ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel.
• Strengere aanpak van buitenlandse corruptie door Nederlandse overheid

De Nederlandse overheid heeft zich, ook in internationaal verband, gecommitteerd aan een strenge aanpak van buitenlandse ambtelijke corruptie. Dit commitment weegt zwaar bij de beoordeling van de opportuniteit van de vervolging van buitenlandse corruptie.

Bij de beoordeling van corruptie en omkoping door Nederlandse bedrijven of personen, spelen verschillende factoren een rol, waaronder:

• Omvang van de omkoping en tegenprestatie: Een aanzienlijke omvang van de gift, belofte of dienst en/of tegenprestatie weegt mee bij weging.
• Structureel karakter van omkoping binnen een organisatie: Indien omkoping een structureel onderdeel is van de bedrijfsvoering, wordt dit meegewogen bij de afweging.
• Betrokkenheid van invloedrijke buitenlandse ambtenaren of politici: De betrokkenheid van invloedrijke figuren kan de ernst van de omkoping vergroten.
• Impact op Nederlandse algemene middelen en ontwikkelingshulp: Indien de steekpenningen direct of indirect ten laste komen van Nederlandse middelen, wordt dit als verzwarende factor beschouwd.
• Schade voor het land waar de ambtenaar is omgekocht: De schade die het omkopen van een ambtenaar veroorzaakt aan het betreffende land wordt door het OM meegewogen.
• Mate van concurrentievervalsing: Omkoping kan leiden tot verstoring van de markt en concurrentievervalsing, wat een verzwarende factor vormt.
• Recidive en mogelijkheden voor verder onderzoek: Eerdere overtredingen en de kans op succesvolle vervolging spelen een rol in de afweging.

Melden van buitenlandse corruptie verzachtende omstandigheid

Het Openbaar Ministerie houdt rekening met transparantie en openheid wanneer verdachten zichzelf melden inzake buitenlandse corruptie. In dergelijke gevallen wordt dit meegewogen in de wijze van afdoening en eventuele bestraffing, met bekendmaking via een (pers)bericht. [Artikel gaat verder na de volgende alinea]

Inschakelen van derde partijen

Het inschakelen van derde partijen zoals lokale agenten, vertegenwoordigers of consultants ontslaat een onderneming niet van strafbaarheid. Ondernemingen moeten alert zijn op de aard en omvang van de werkzaamheden van derde partijen om strafrechtelijke vervolging te voorkomen.

Ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel

Voor financieel management is inzicht in het vermogen van de omkoper/omgekochte en de geldstromen van corruptie belangrijk. Bij de berekening van het wederrechtelijk verkregen voordeel kunnen steekpenningen alleen als ‘kosten’ in mindering worden gebracht als deze redelijkerwijs voor aftrek in aanmerking komen en rechtstreeks verband houden met het strafbare feit.

Onderzoek

Het OM benadrukt dat financieel onderzoek een cruciaal onderdeel is van het opsporingsonderzoek van omkoping en corruptie, eventueel in combinatie met een Strafrechtelijk Financieel Onderzoek (SFO) of – bij complexe zaken – met gebruikmaking van de expertise van een specialist op het gebied van ontneming. In de aanwijzing van de top naar de justitieel onderzoekers en aanklagers moeten in in elk plan van aanpak van buitenlandse corruptiezaken een paragraaf worden gewijd aan de mogelijkheden tot ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel.