‘Voorkomen dat zombiebedrijven de economie ondermijnen’

Dat zegt Johan Geeroms, Risk Director bij kredietverzekeraar Euler Hermes Nederland.

“Steeds meer zieke bedrijven vreten de gezondheid van de economie aan. Corona heeft deze trend versneld. Een toenemend aantal zieke bedrijven zit gezonde bedrijven in de weg.” 

Geeroms verwijst naar de meest recente Financial Stability Review van de Europese Centrale Bank. In deze tweejaarlijkse financiële stabiliteitsevaluatie van de ECB waarschuwt de centrale bank voor ontwikkelingen die het financiële systeem kunnen bedreigen. Ook zombiebedrijven worden genoemd. Volgens research van Euler Hermes waren er al vóór de coronacrisis meer dan 13.000 zombiebedrijven in de eurozone en dat aantal is nu fors gestegen. Ook de ECB noemt het waarschijnlijk dat het aantal zombiebedrijven door de pandemie is toegenomen.

Begrijpelijk
Geeroms: “De ECB is begrijpelijk terughoudend over dit onderwerp. De financiële markt is overspoeld met ultragoedkoop geld. Dat proces is al langer gaande. Mede door het opkoopprogramma van de ECB. Hierdoor worden bedrijven in leven gehouden die in een gezonde economie al lang het loodje hadden gelegd.” 

Volgens Geeroms hebben de centrale banken het bedrijfsleven mede verziekt door zo lang zoveel gratis geld in de economie te pompen. “Op zich goedbedoeld, maar als bijkomend effect heeft het veel schade veroorzaakt. Alles is kunstmatig verzacht waardoor gezonde marktwerking is verstoord.”

Volgens Geeroms gaat het om een ernstig probleem dat wordt onderschat. “Zombiebedrijven zijn als parasieten die een gezonde economie leegzuigen. Ze ondermijnen het economisch herstel. Je moet oppassen dat er in sectoren niet hele clusters van zombiebedrijven ontstaan. Als geld opeens duurder wordt en er valt op een gegeven moment een hele reeks bedrijven om dan is de malaise compleet. Hele netwerken aan bedrijven worden dan geraakt en mogelijk meegesleurd. ”

Rem op productiviteitsgroei
Als Geeroms over zombiebedrijven praat doelt hij op bedrijven die niet levensvatbaar zijn maar toch in leven blijven omdat ze aan ‘goedkoop geld’ kunnen komen. Met dank aan de historisch lage rente. “Door te lenen overleven ze. Ze genereren onvoldoende cash om de kosten te betalen. Virtueel zijn ze failliet.” Het kwalijke effect hiervan is dat ze arbeidskrachten en kapitaal ‘in beslag nemen’ dat gezonde bedrijven goed kunnen gebruiken. “Ze zijn een rem op de productiviteitsgroei.”

Om hoeveel bedrijven het exact gaat is volgens Geeroms moeilijk te zeggen. Hij verwijst naar de koepelorganisatie van centrale banken (BIS) die eind 2018 al aangaf dat 12 procent van de bedrijven in westerse landen het predicaat ‘zombie’ verdienen.

Faillissementen
Over de lage faillissementscijfers van dit moment zegt Geeroms: “Ze worden als geruststellend ervaren terwijl het feitelijk een alarmsignaal is. Nog nooit waren er zoveel bedrijven die kunstmatig in leven worden gehouden.”