‘Regeldruk die beleidsregels veroorzaken blijft buiten beeld’

Dat blijkt uit onderzoek van Actal. Het Adviescollege toetsing regeldruk pleit ervoor dat ministeries voortaan alle nieuwe regels laten toetsen op de gevolgen voor de regeldruk.

Beleidsregels

Beleidsregels zijn er eigenlijk om de samenleving te vertellen hoe de overheid in bepaalde gevallen handelt. Maar in de praktijk bevatten zij heel vaak aanvullende verplichtingen voor bedrijven en burgers, en zorgen zij voor aanzienlijke extra regeldruk. Regeldruk die de ministeries niet in beeld brengen, ook al moet dat volgens de spelregels van het kabinet zelf wel. De regeldruk waar het hier om gaat, is aanzienlijk: bij vijf regels gaat het alleen al om € 500 miljoen per jaar aan onvoorziene, extra regeldruk. “Dit lek in de verantwoording van regeldruk moet zo snel mogelijk worden gedicht. Beleidsregels mogen geen algemene verplichtingen bevatten. Schrap daarom beleidsregels die dat toch doen. En zorg voor toetsing van de regeldrukgevolgen van alle overige algemene regels van het Rijk”, aldus Jan ten Hoopen, voorzitter van Actal in een advies aan de ministers van Economische Zaken en van Veiligheid en Justitie. 

Veel regeldruk blijft buiten beeld

De ministeries maken vele wetten, algemene maatregelen van bestuur en ministeriële regelingen die zorgen voor regeldruk voor bedrijven en burgers. Maar dat is niet de enige regelgeving. Nog 93 Rijksinstanties maken beleidsregels en andere algemene regels. Denk hierbij aan uitvoeringsorganisaties, zoals het UWV en de Belastingdienst, en aan en inspecties en toezichthouders, zoals de Inspectie SZW, de Autoriteit Financiële Markten en de Nederlandse Zorgautoriteit. Onderzoek van Actal laat zien dat veel van hun regels – ten onrechte – aanvullende verplichtingen voor bedrijven bevatten. Bijvoorbeeld dat een bedrijf de nevenwerkzaamheden van zijn werknemers moet registreren. Of dat een bakkersbedrijf een schoonmaakregistratie moet bijhouden. Maar niemand brengt deze regeldruk in beeld. “Het is zorgelijk dat de regeldruk van beleidsregels en andere algemene regels volledig buiten beeld blijft. Het bedrijfsleven voelt die regeldruk namelijk wel degelijk!”, zegt Jan ten Hoopen, collegevoorzitter van Actal. Bij vijf regels gaat het alleen al om € 500 miljoen extra regeldruk op jaarbasis.

Kies vaker voor een minder belastend alternatief

Ook kijken ministeries bij beleidsregels niet consequent naar de nut en noodzaak van de regel. “Waarom moet een werkgever de arbeidstijden van de nevenwerkzaamheden van zijn werknemers registreren? Is dat niet gewoon de verantwoordelijkheid van die werknemers zelf?”, vraagt Jan ten Hoopen zich af. Actal pleit ervoor dat ministeries voortaan alle nieuwe regels laten toetsen op de gevolgen voor de regeldruk. En: gezien de omvang van de regeldruk die de regels veroorzaken, adviseert Actal om alle bestaande beleidsregels te screenen op minder belastende alternatieven.

Het advies van Actal is hier te vinden.

Het onderzoeksrapport staat hier.