Nederland is Europees kampioen concurreren

Ons land steeg op de ranglijst van het Wereld Economisch Forum (WEF) naar plaats 4, waarmee traditioneel goed scorende landen Duitsland en Zwitserland worden voorbijgestreefd. Vooral op vlak van ondernemerschap heeft de Nederlandse economie stappen vooruitgezet.

"Het is heel makkelijk in Nederland een bedrijf op te richten", zegt UvA-hoogleraar Henk Volberda, die meewerkte aan de ranglijst. De voorbije jaren zijn volgens hem een aantal bureaucratische hobbels voor het beginnen van een bedrijf weggenomen. Bovendien telt Nederland veel snelgroeiende bedrijven, die vaak innovatief zijn. "Ook is er in het onderwijs veel aandacht voor ondernemerschap, niet alleen op universiteiten maar ook op de middelbare scholen."

Hierdoor stijgt Nederland volgens het WEF van de derde naar de tweede plek als het gaat om een "dynamische economie", na de Verenigde Staten. Daarbovenop profiteert Nederland van stabiele overheidsfinanciën en sterke instituties zoals onafhankelijke rechtspraak. De van oudsher open economie van handelsland Nederland draagt ook bij aan het vermogen tot concurreren.

Zwakke plekken zijn er ook. Nederland scoort slechter als het gaat om vernieuwing op de lange termijn. De publieke en private investeringen in onderzoek, technologische ontwikkeling en ICT lopen bijvoorbeeld steeds verder achter op die van Duitsland, de VS en Zwitserland, die hierin de kroon spannen. Daarmee dreigt Nederland belangrijke kennis over "sleuteltechnologieën" als kunstmatige intelligentie of cloudsoftware mis te lopen, zegt Volberda.

VNO-NCW en MKB-Nederland spreken van een "prachtige momentopname waar we trots op mogen zijn". De werkgeversorganisaties zeggen dat tegelijk wel duidelijk is waar de uitdagingen nog liggen. Met de juiste investeringen, bijvoorbeeld uit het door het kabinet aangekondigde toekomstfonds, is het mogelijk de vierde plek te behouden, stellen ze.Wereldwijd gezien scoort Singapore het beste op het vlak van concurrentiekracht. De Zuidoost-Aziatische stadstaat neemt daarmee de toppositie over van de VS, die het nu met de tweede plek moeten doen. De derde plek is voor Hongkong. De lagere Amerikaanse notering is volgens Volberda niet los te zien van de handelsbarrières die het land onder president Donald Trump opwerpt. "Als je de economie afschermt, zijn bedrijven minder snel geneigd te investeren in bijvoorbeeld innovatie om te blijven concurreren."