De veranderende rol van de accountant

De accountant als dataregisseur
Hoe wordt u die nieuwe, onmisbare sleutelfiguur? Download hier de whitepaper van Visma. 

Met de juiste data en een geschikte werkwijze kunnen zowel het accountantskantoor als zijn cliënten veel voordeel behalen. Toch zullen er voor een soepele transitie nog wel wat stappen doorlopen moeten worden.

In de nieuwe wereld van de accountant is er minder handmatig werk. Bijvoorbeeld bij het samenstellen van de jaarcijfers. De boekhouding is er straks gewoon, nadat u deze heeft ingericht en ingeregeld. Dit roept vragen op over uw rol als accountant, want hoe blijft u relevant voor uw klanten in tijden van toenemende digitalisering?

Het antwoord is data. Samen met de ondernemer heeft u de beschikking over zeeën van data, helemaal als u verder kijkt dan de gegevens die uw kantoor al verzamelt. Maar ook buiten de muren van de onderneming die de klant drijft, komen steeds meer data beschikbaar. Bijvoorbeeld vanuit overheden of brancheorganisaties.

Door effectief gebruik te maken van de data waarover u al beschikt kunt u veel voordeel behalen, voor uzelf en voor cliënten. U kunt nieuwe diensten bedenken en deze personaliseren, processen optimaliseren en risico’s nog beter inschatten. Met de combinatie van branchekennis, data en technologie geeft u invulling aan uw rol van dataregisseur.

Wat doet een dataregisseur?
Een accountant die dataregisseur is, weet de beschikbare data te vertalen naar waardevolle stuurinformatie voor de ondernemer. Dat doet hij met behulp van digitale technieken als machine learning en kunstmatige intelligentie.

Met data kunnen cliënten hun besluitvorming baseren op harde feiten en minder uitgaan van aannames. Bovendien verandert het verwerken met, en gebruiken van, de data waarover u beschikt het accountantsberoep in toenemende mate. Het biedt kansen voor nieuwe businessmodellen.

Een accountant beschikt al over diverse vaardigheden. Hij is immers al gewend om veel informatie te verwerken. Voor het ‘slimme’ nieuwe bedieningsconcept zet een dataregisseur zijn branchekennis in. Ook werkt hij nauw samen met een team van experts, zoals businessanalisten, data­-analisten en datawetenschappers.

De echte waarde van data blijkt uit de verkregen inzichten hieruit. Om tot deze inzichten te komen, moet een datawetenschapper eerst de zakelijke context begrijpen. Accountants zien de grotere context en zakelijke implicaties.

Marco de Jong is medeoprichter en ceo van Experience Data, een bureau dat helpt bedrijven om betere beslissingen te nemen aan de hand van data. Hij zegt het volgende over dit onderwerp: ‘Als je aan de slag gaat met data, dan moet je kunnen snappen welke bewerkingen een datawetenschapper maakt. De input en de output moet je aan elkaar kunnen relateren. Ook moet je in staat zijn om kritisch naar de uitkomsten te kijken. Je komt er niet mee weg door te zeggen dat het een black box is. Dat vraagt om de nodige kennis van datawetenschap.’

Hoe maakt u als accountant de transitie naar uw nieuwe rol?
Een dataregisseur bent u niet van de ene op de andere dag. U zult u eerst in de mogelijkheden moeten verdiepen om het onderwerp concreet te maken. Wat kunt u wel met data en wat niet? Daarnaast is het goed u te verdiepen in alle mogelijkheden die de markt u nu biedt op het gebied van financiële software. Onderzoek in welke behoefte uw huidige software nu kan voorzien om data realtime te verwerken, echt system-­to­-system te werken en actuele data­-analyses toe te passen.

Inmiddels is het duidelijk dat het jaarwerk voor de ondernemer steeds minder relevant zal worden. Bedenk daarom vervolgens een nieuw bedieningsconcept waarmee uw kantoor wel relevant blijft. In dit concept gaat u uit van uw nieuwe rol als dataregisseur.

Een ander bedieningsconcept betekent ook een ander businessmodel. Dat laatste zult u dus ook moeten gaan veranderen. In de accountancybranche zijn deze van oudsher vaak gebaseerd op een prijs per uur. Als handmatig werk op uurbasis door digitalisering verdwijnt, dan moet u overgaan naar nieuwe alternatieven businessmodellen.

Maar met een beproefd businessmodel bent u er nog niet. Het is ook belangrijk om te bepalen hoe snel u de transitie maakt. Sommige accountantskantoren kiezen bijvoorbeeld voor een geleidelijke overgang naar een nieuw bedieningsconcept waarbij cliënten één-voor-één worden overgezet. Andere kantoren gaan voor een rigoureuze aanpak en verplichten klanten op een bepaald moment over te stappen. Voor beide methoden valt wat te zeggen.

Om een nieuw bedieningsconcept te laten slagen, zult u in de eerste plaats uw medewerkers hierbij moeten betrekken. Aan hen zullen immers andere eisen gesteld worden. Het helpt hierbij om het belang van data en daarmee de nieuwe werkwijze goed duidelijk te maken.

Gelukkig hoeft u dit niet alleen te doen. Het helpt om als dataregisseur nauw samen te werken met verschillende experts, binnen of buiten de organisatie. Zij hebben de expertise die nodig is om databronnen aan te boren en inzichten te onttrekken aan data. Meestal hebben ze een achtergrond in de bedrijfskunde, wiskunde, statistiek of computerwetenschappen.

Zorg er ten slotte voor dat uw administratie geautomatiseerd wordt en dat u beschikt over relevante databronnen. Alleen dan is actueel inzicht mogelijk. De basisautomatisering zoals directe bankkoppelingen en scan & herken moet minimaal op orde zijn. Begin ook goed na te denken over wat u wilt weten, welke data u hiervoor nodig heeft en hoe u deze kunt verzamelen.

Resultaten van een dataregisseur
Een dataregisseur creëert op twee manieren waarde: voor zichzelf als accountant en voor de ondernemer. Met uw nieuwe rol als dataregisseur kunt u voor beiden verschillende voordelen behalen. U kunt bijvoorbeeld concurrentievoordeel behalen met uw nieuwe services want, hoewel veel kantoren al met data bezig zijn, is dit vaak nog niet uitgewerkt in een concreet bedieningsconcept. Als u zo’n concept wel uitwerkt, dan kan dit u een concurrentievoordeel geven ten opzichte van de rest. Uw cliënt zal bovendien beschikken over de meest actuele stuurinformatie. Zo kan een dashboard dan een overzicht geven van de belangrijkste kpi’s. Deze kunnen bijvoorbeeld betrekking hebben op onderwerpen als sales, kosten, liquiditeit of HR.

Toch zal niet alles zonder slag of stoot verlopen. U zult bij de transitie naar dataregisseur voor uitdagingen komen te staan waar u soms niet op voorbereid bent. Denk hierbij aan het beschikken over onvoldoende (schone) data. Als dat zo is, dan kunt u ook niet vertrouwen op de uitkomsten.

In onze whitepaper ‘De accountant als dataregisseur’ helpen we u om de eerste stappen zetten naar regie over data. Daarbij gaan we in op de in dit artikel kort besproken onderwerpen zoals de eigenschappen van een dataregisseur, uitdagingen bij de transitie en de resultaten van een dataregisseur. Ook vindt u hierin een stappenplan dat u helpt bij de transitie naar uw rol als dataregisseur.

Download de whitepaper.