COVID-19: tijdelijke kaderregeling staatsteun tijdens Coronacrisis

Door Misha Lutje Beerenbroek & Nicolas Jans

Deze tijdelijke kaderregeling staatsteun stelt lidstaten in staat om tot en met eind van dit jaar steunmaatregelen te nemen die de directe economische gevolgen van het Coronavirus voor bedrijven het hoofd te bieden.

De Europese Commissie (EC) heeft op 20 maart 2020 een tijdelijke kaderregeling goedgekeurd om de lidstaten in staat te stellen de volledige flexibiliteit waarin de staatssteunregels voorzien, te gebruiken om de economie in de context van de uitbraak van het Coronavirus te ondersteunen. 

Wij hebben in onze eerdere Law Alert COVID-19: tijdelijke kaderregeling staatssteun de conceptversie van deze kaderregeling en de hierin voorgestelde maatregelen besproken. Deze kaderregeling is – na zeer snelle raadpleging van de lidstaten – nu gefinaliseerd en aangenomen door de EC. Het maatregelenpakket is iets breder dan het eerdere commissievoorstel.

Samen met de bestaande steunmaatregelen stelt de kaderregeling de lidstaten in staat ervoor te zorgen dat er voldoende liquide middelen beschikbaar blijven voor alle soorten bedrijven en dat de continuïteit van de economische activiteit tijdens en na de uitbraak van het Coronavirus wordt gewaarborgd.

In de tijdelijke kaderregeling voor staatssteun erkent de EC dat de hele Europese economie met een ernstige verstoring te kampen heeft. Om dat te verhelpen, voorziet de EC middels deze kaderregeling in vijf soorten steun.

Toelichting tijdelijke steunmaatregelen

Steunmaatregel 1 | Directe subsidies, selectieve belastingvoordelen en voorschotten
De lidstaten kunnen regelingen opzetten om tot maximaal EUR 800.000 aan een onderneming toe te kennen om in haar dringende liquiditeitsbehoeften te voorzien.

Steunmaatregel 2 | Staatsgaranties voor leningen die ondernemingen bij banken aangaan 
De lidstaten kunnen staatsgaranties verstrekken om ervoor te zorgen dat de banken leningen blijven verstrekken aan de klanten die deze nodig hebben.

Steunmaatregel 3 | Gesubsidieerde overheidsleningen aan bedrijven
De lidstaten mogen leningen met een gunstige rentevoet verstrekken aan bedrijven. Deze leningen kunnen bedrijven helpen om de onmiddellijke behoefte aan werkkapitaal en investeringen te dekken.

Steunmaatregel 4 | Vrijwaring voor banken die staatssteun naar de reële economie sluizen
Sommige lidstaten zijn van plan voort te bouwen op de bestaande kredietverleningscapaciteit van de banken en deze te gebruiken als kanaal voor steun aan bedrijven – met name aan kleine en middelgrote ondernemingen. De kaderregeling maakt duidelijk dat dergelijke steun wordt beschouwd als rechtstreekse steun aan de klanten van de banken, niet aan de banken zelf, en geeft aanwijzingen over hoe de concurrentie tussen banken zo min mogelijk kan worden verstoord.

Steunmaatregel 5 | Kortlopende exportkredietverzekering
De kaderregeling biedt extra flexibiliteit om aan te tonen dat bepaalde landen geen verhandelbare risico's lopen, zodat de staat waar nodig een kortlopende exportkredietverzekering kan aanbieden. Het tijdelijke kader omvat ook een aantal waarborgen, zo worden gesubsidieerde leningen of garanties aan bedrijven gekoppeld aan de omvang van hun economische activiteit, op basis van hun loonsom, omzet of liquiditeitsbehoeften, en aan het gebruik van overheidssteun voor arbeids- of investeringskapitaal.

De steun is dus expliciet bedoeld om bedrijven tijdelijk te ondersteunen en een duurzaam herstel voor te bereiden. Het tijdelijke kader zal tot eind december 2020 van kracht zijn. Met het oog op de rechtszekerheid zal de EC vóór die datum beoordelen of het nodig is de regeling te verlengen.

Verwachtingen op korte termijn
De verwachting is dat de Nederlandse regering op zeer korte termijn concrete steunmaatregelen zal aankondigen op grond van deze tijdelijke kaderregeling, aangezien voor veel sectoren in Nederland de directe gevolgen van de Coronacrisis nu al duidelijk voelbaar zijn.

Dit artikel is geschreven door Misha Lutje Beerenbroek & Nicolas Jans van HVG Law.  

Bent u adviseur en wilt u ook uw kennis delen? Meld u aan.  Bent u ondernemer of manager en heeft u een vraag over maatregelen die u kunt nemen om de Coronacrisis door te komen? Stel die hier.