Weer deelt de Hoge Raad een dreun uit aan de fiscus

De Nederlandse schatkist dreigt honderden miljoenen aan belastinginkomsten mis te lopen als gevolg van een onverwachte uitspraak van de Hoge Raad. Een groot Duits vastgoedfonds in Nederland hoeft van de rechters geen winstbelasting te betalen over de periode tussen 1997 en 2009. De uitspraak volgt binnen een maand nadat de Hoge Raad korte metten maakte met de herstelwet box 3. Ook dat vonnis dreigt kostbare gevolgen te hebben voor de staat.

• Hoge Raad: Geen belasting voor Duits vastgoedfonds
• Nederlandse schatkist verliest honderden miljoenen
• Wetgeving verandert vanaf 2025

Fiscalisten vrezen dat deze uitspraak meer belastingmeevallers voor Duitse fondsen zal veroorzaken. Deze fondsen bezitten voor miljarden aan Nederlands vastgoed. Zij hebben ook bezwaar aangetekend tegen hun aanslagen. De fiscale regel waarmee het Duitse bedrijf de belastingplicht ontduikt, wordt echter stopgezet vanaf volgend jaar.

Toepassen fiscale beleggingsinstelling

Het gaat om een arrest van 14 juni van dit jaar in een zaak waarin het Duitse vastgoedbeleggingsfonds de fiscale beleggingsinstelling (fbi) wilde toepassen. Deze regeling houdt in dat bedrijven geen belasting hoeven af te dragen als uitsluitend vermogen beleggen en de wint binnen acht maanden na afloop van het boekjaar uitkeren aan de aandeelhouders. [Artikel gaat verder na de volgende alinea]

Juridisch getouwtrek

De zaak begon in 2018 toen de Rechtbank Zeeland-West-Brabant het Duitse fonds kwalificeerde voor het fbi-regime. In 2021 oordeelde Gerechtshof Den Bosch echter anders. Het hoger beroep ging voornamelijk over de vraag volgens welke wet de Duitse belegger belastingplichtig is in Nederland.

Belastingplichtig in Nederland?

Het Duitse bedrijf was vergelijkbaar met een open fonds voor gemene rekening (fgr). Open fgr-achtigen staan niet op de lijst van buitenlandse belastingplichtigen. De inspecteur betoogde dat het bedrijf een doelvermogen was, wat wel een categorie van buitenlands belastingplichtigen is. Een uitspraak van de Hoge Raad uit 2020 stelde echter dat dergelijke fondsen geen doelvermogen kunnen zijn.

Belastingstatus in twijfel

Het hof besloot dat het Duitse fonds wel een doelvermogen was en dus belastingplichtig in Nederland. Advocaat-Generaal Wattel volgde dit advies in 2022. De Hoge Raad oordeelde nu dat het Duitse fonds geen doelvermogen is en niet belastingplichtig.

Indirecte aanspraak op vermogen

De Hoge Raad bevestigde dat het fonds een indirecte aanspraak op het vermogen had. Dit was niet alleen directe mede-eigendom, maar ook indirect. Het fonds valt niet onder andere categorieën van buitenlandse belastingplichtigen.

Wetgeving verandert vanaf 2025

De uitspraak heeft beperkte toekomstige relevantie door de Wet fiscaal kwalificatiebeleid rechtsvormen. Vanaf 1 januari 2025 worden buitenlandse fondsen zoals fgr opgenomen als buitenlandse belastingplichtigen. Ook mogen fbi’s vanaf dan niet meer rechtstreeks in Nederlands vastgoed beleggen door de Wet aanpassing fiscale beleggingsinstelling.

Belangrijke uitspraak voor fondsen

De uitspraak is belangrijk voor buitenlandse fondsen met vergelijkbare rechtsvormen die tot 2025 beleggingsvastgoed in Nederland aanhielden. Dit arrest kan aanzienlijke financiële gevolgen hebben voor zowel de fondsen als de Nederlandse schatkist.

Hoge Raad zorgt voor werk accountants