Tuchtuitspraak werpt licht op controle van opbrengstverantwoording

Een recente tuchtzaak, aangespannen door de Autoriteit Financiële Markten (AFM), heeft de schijnwerpers gericht op de controle van opbrengstverantwoording binnen de accountancysector. De complexiteit van de zaak bracht volgens een blog van hoogleraar en docent Niels van Nieuw Amerongen RA (van V&A – Consulting & Training) verschillende klachtonderdelen met zich mee, waarbij één specifiek element nader wordt geanalyseerd om diepgaande inzichten te verschaffen.

• Tuchtzaak belicht controledilemma’s rond opbrengstverantwoording
• Interpretatievraagstukken dagen accountants uit tot reflectie en discussie over de interpretatie van controlestandaarden.
• Brede en inclusieve dialoog binnen de sector noodzakelijk

De zaak ontvouwde zich als volgt: na een toetsing van twee wettelijke controles uit 2014, die als onvoldoende werden beoordeeld door de SRA reviewcommissie, voerde de AFM in 2017 een onderzoek uit bij de betreffende accountantsorganisatie. Hierbij werden ook twee wettelijke controle-opdrachten uit 2016 onder de loep genomen. De klacht kende twee hoofdklachten:

1. Het verkrijgen van onvoldoende en geschikte controle-informatie met betrekking tot het voorkomen, de volledigheid, de nauwkeurigheid en de afgrenzing van de omzet.
2. Het niet uitvoeren van de controle met een professioneel-kritische blik.

In zijn blog concentreert van Amerongen zich uitsluitend op de eerste hoofdklacht, met een focus op het aspect ‘volledigheid’. De uitspraak legt al snel een kernvraagstuk bloot, waarbij de betrokken accountant van mening is dat de AFM een bepaalde standaard verkeerd interpreteert. Hij betoogt dat hij niet verplicht is om te controleren of alle prestaties tot omzet hebben geleid, tenzij er een indicatie van fraude bestaat. Ook heeft hij geen significant risico onderkend met betrekking tot de volledigheid van de omzet en acht hij controle daarop dus niet noodzakelijk.

Analyse van de uitspraak

Deelargument 1:

Inzicht en controle

De uitspraak benadrukt het belang van getrouw inzicht in de jaarrekening, maar blijft vaag over specifieke controles met betrekking tot opbrengsten.

Deelargument 2:

Belang van opbrengstverantwoording
Opbrengsten vormen een cruciale informatiebron voor gebruikers van jaarrekeningen, maar de interpretatie van controlestandaarden laat ruimte voor discussie en verschillende benaderingen.

Deelargument 3:

Controlevereisten en risico-inschatting
De complexiteit van het controleren van de volledigheid van opbrengsten wordt belicht, samen met discussies over risico-inschatting en de toepassing van controlevereisten in deze context.

Deelargument 4:

Toepassing van COS 315
Referenties naar controlestandaarden lijken niet eenduidig te zijn en kunnen verschillend geïnterpreteerd worden, wat kan leiden tot variabiliteit in de uitvoering van controles en mogelijk tot onduidelijkheid over vereisten.

Reflectie op de uitspraak

De analyse van de uitspraak wijst op mogelijke misvattingen en een discrepantie tussen oude en nieuwe denkwijzen in controlestandaarden. Hieruit volgt de noodzaak voor verdere discussie, reflectie en wellicht herzieningen binnen de accountancysector om een consistente en effectieve aanpak van controles te waarborgen.