Stefan Betting: ‘CSRD is wake-up call voor alle ondernemers’

“Ondernemers hebben nogal eens weerstand tegen duurzaamheidsverslaggeving. Maar alle ondernemers die ik train komen er snel achter dat het een investering is in de toekomst,” zegt Stefan Betting, expert op het gebied van de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) en docent bij Sijthoff Accountants Academy. Met drie nieuwe cursussen wil hij financiële professionals helpen om CSRD-compliant te worden. En om dit niet als een last te zien, maar als een kans.

Veel Europese bedrijven moeten dit jaar gaan rapporteren over hun impact op mens en milieu. Dit wordt geregeld in een nieuwe Europese wet, de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). Deze wet geldt nu al voor bedrijven die vielen onder Non Financial Reporting Directive (NFRD) waaronder banken, verzekeringsmaatschappijen en beursgenoteerde bedrijven: die moeten al over het boekjaar 2024 rapporteren.

Vanaf boekjaar 2025 gaat de richtlijn ook gelden voor grote rechtspersonen die voldoen aan twee of meer van deze criteria gelden: meer dan € 50 miljoen omzet per jaar, meer dan € 25 miljoen op de balans en/of meer dan 250 medewerkers (in FTE, gemiddeld over een jaar).

Kleinere ondernemingen krijgen ook te maken met de nieuwe regels. Ze zijn nu dan wel vrijgesteld van CSRD-rapportages, maar moeten toch informatie over hun duurzaamheidsprestaties kunnen leveren aangezien CSRD-plichtige bedrijven over hun waardeketen moeten rapporteren – dus ook over hun kleinere toeleveranciers en afnemers.

Nederland heeft de CSRD nog niet omgezet in nationale wetgeving, terwijl de deadline van juli 2024 al is verstreken. De NBA (Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants) heeft een alert uitgegeven aan haar leden en benadrukt dat grote rechtspersonen niet moeten wachten tot de implementatie in de Nederlandse wet maar toch al alvast te starten met voorbereidingen op de CSRD. Ook omdat het te verwachten valt dat de wet op korte termijn alsnog wordt geïmplementeerd, mogelijk met enkele Nederlandse nuances.

Tijdig beginnen
“Begin op tijd, want consultants en accountants zitten nagenoeg allemaal vol met opdrachten”, zegt ook Stefan Betting, oprichter van educatie- en adviesbureau PROFEDA met ruim 30 jaar ervaring in (in-)ternationale externe verslaggeving en duurzaamheidsverslaggeving. Hij ziet dat veel organisaties worstelen met de invoering van CSRD. Vaak zijn ze te laat begonnen. Of dachten ze ten onrechte dat ze de meeste informatie al hadden, maar dat bleek niet zo te zijn. Ook komt het voor dat ze te veel onderwerpen tegelijk wilden aanpakken.

CFO – CSRD Advanced – CSRD

Hoe voldoe ik aan de toelichtingsvereisten die vermeldt staan in de CSRD en de ESRS en op welke wijze implementeer ik CSRD al dan niet met hulp van externen, tools en derden? In deze praktijkgerichte training gaan wij in op deze belangrijke vragen. Na afloop ben jij een expert op het gebied van CSRD.

Schrijf je in

Uiteraard zijn er ook bedrijven die er wel in zijn geslaagd de CSRD te implementeren. “Zij hebben dat met het nodige bloed, zweet en tranen moeten doen. Maar het heeft ook het nodige inzicht voor hen opgeleverd. De ondernemingen startten allemaal vanuit compliance, maar hebben gaandeweg ook een spiegel voorgehouden gekregen dat ze zelf ook deels verantwoordelijk zijn voor wat er in de maatschappij gebeurt als het gaat om mens en milieu en dat de wijziging in het klimaat ook direct invloed heeft en krijgt op hun eigen organisatie, denk maar aan de problemen die ze ondervinden met bijvoorbeeld de toeleveringsketen, de gevolgen van wateroverlast, natuurbranden en het nijpende tekort aan personeel.”

Betting spreekt van de CSRD als een ‘wake up call’ om een ‘integraler beeld te krijg en te kunnen bieden aan hun aandeelhouders en andere stakeholders. “Ondernemers hebben nogal eens weerstand tegen duurzaamheidsverslaggeving. Maar alle ondernemers die ik train komen er snel achter dat als ze ermee bezig zijn het een investering is in de toekomst. Als men het goed oppakt, stellen ze hun omzet in de toekomst veilig of komen zelfs met nieuwe inkomensbronnen, houden ze kosten in de grip, stellen ze toekomstige externe financiering veilig. Zo hebben ze hun risico’s goed in beeld. En zien vaak ook nieuwe kansen.”

Losse eindjes
Ook in- en externe accountants worstelen nogal eens met de CSRD, ziet Betting: “Ik geloof er heilig in dat accountants straks capabel zullen zijn om de CSRD-rapportage te gaan beoordelen, alleen zonder gedegen kennis van de huidige wet- en regelgeving en gedegen oefening met het controleren van niet-financiële informatie wordt het voor zij het er even bij willen doen een beproeving.”

Een van de problemen zit ‘m in het verwerven van die gedegen kennis. “Accountants kunnen pas goed worden bijgeschoold worden als de wet- en regelgeving in kannen en kruiken is. Dat is nu bij lange na niet het geval.” De CSRD is af. De bijbehorende Europese standaarden voor duurzaamheidsrapportage (ESRS) eveneens. En ook de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD), de richtlijn die bedrijven om hun waardeketen te kennen en in actie te komen als ze misstanden ontdekken is klaar, al duurt het nog even voordat deze wordt ingevoerd.

“Maar er zijn nog enkele losse eindjes. Denk aan de uitdijende EU-taxonomie. Ook zijn allerlei sector specifieke standaarden die dicteren wat bedrijven moeten rapporteren er nog niet.” Toch wil de EU dat het duurzaamheidsverslag over drie jaar een onlosmakelijk onderdeel gaat vormen van de jaarrekeningcontrole. “Erg ambitieus.” Ik vraag mij af of ondernemingen het gaan redden om voor alles verifieerbare en controleerbare data te verzamelen waar de externe accountant zich in kan vinden. Die zet namelijk niet zomaar de handtekening.”

Drie cursussen
Ondanks deze onzekerheden, raadt Betting accountants, controllers en andere financiële professionals vooral door te gaan met aan de voorbereidingen op de CSRD en hun kennis te verdiepen. Gaandeweg zullen ze dan wel alle veranderingen in regels kunnen bijbenen en hier makkelijk op kunnen inspelen, makkelijker dan iemand die zich helemaal nog niet in het onderwerp heeft verdiept. Om financiële professionals verder op weg te helpen, geeft Betting drie gespecialiseerde cursussen voor de doelgroep.

CSRD-cursussen adresseren deze problemen via een drietrapsaanpak:

– De CSRD Essentials-training focust op het steeds veranderende kader van wet- en regelgeving rond duurzaamheid. “Na een paar uur snappen deelnemers al hoe de wet- en regelgeving is opgebouwd en waar de verbanden liggen,” legt Betting uit. De cursus behandelt ook praktische onderwerpen zoals CO2-voetafdrukken en dubbele materialiteitsanalyse (DMA), evenals de spelregels voor accountants.

– De CSRD Advanced-training gaat dieper in op hoe CSRD in de praktijk het beste kan worden geïmplementeerd. Met een centrale casus als uitgangspunt doorlopen deelnemers in 10 stappen het CSRD-implementatieproces. Betting: “Per stap komen praktische tips, handige externe bronnen en een overzicht van beschikbare ESG-tools, waaronder diverse softwareoplossingen, aan bod.”

– De driedaagse verkorte opleiding is specifiek ontwikkeld voor adviseurs die CSRD-opdrachten bij klanten uitvoeren. “We gaan drie keer dieper dan bij Essentials en Advanced,” vertelt Betting. “We toetsen de kennis per ESRS-standaard, waarbij alle twaalf standaarden uitgebreid aan bod komen. Deelnemers leren onder meer hoe een DMA werkt, hoe scope 1-, 2- en 3-metingen worden uitgevoerd en welke calculatiemethoden er zijn.” Tijdens deze opleiding is er veel ruimte voor maatwerk. “Na elke sessie mogen deelnemers aangeven waar ze meer over willen weten. In dag twee en drie ga ik daarop in. Dat werkt heel goed voor hen en geeft mij energie, ook al kost het extra voorbereidingstijd.”

Uniek aan Bettings aanpak is de continue actualisering. Hij besteedt wekelijks 8-16 uur aan het bijhouden van ontwikkelingen, waardoor cursisten altijd de meest recente inzichten krijgen.