Risico op onvoldoende verbetering kwaliteit accountantscontroles (Toezichtaanpak AFM 2018)

De Nederlandse economie en de financiële markten laten een sterk herstel zien. Naast nieuwe kansen brengen deze positieve ontwikkelingen ook nieuwe risico’s met zich mee. Gaan ondernemingen bijvoorbeeld zorgvuldig genoeg om met data? Is de kwaliteit van geautomatiseerd advies voldoende? De aanhoudend lage rente zorgt ook nog steeds voor risico’s. Zo zien we dat consumenten door de lage spaarrente gevoeliger zijn voor risicovolle beleggingen en meer gaan lenen. Dat kan leiden tot financiële problemen in de toekomst. Lees hier meer over de top 10 risico’s van 2018.

Risico op onvoldoende verbetering kwaliteit accountantscontroles
Een objectief oordeel over de verslaglegging van ondernemingen is cruciaal. Voor beleggers én voor andere belanghebbenden. Daarom mag er geen twijfel bestaan over het oordeel van accountants bij jaarrekeningen op basis van de uitgevoerde accountantscontroles. Uit onderzoek van de AFM blijkt echter dat de kwaliteit van de wettelijke controles nog niet op orde is.

Accountants hebben een kernfunctie in het financieel systeem. Ze controleren of de jaarrekening van een onderneming een goed beeld geeft van de werkelijkheid. In een financieel systeem dat innoveert, internationaliseert en steeds complexer wordt, is betrouwbare en relevante informatie belangrijk voor beleggers en andere belanghebbenden.

Zichtbare kwaliteit
De kwaliteit van wettelijke controles door accountantsorganisaties moet beter. Die kwaliteit van de wettelijke controle is niet zichtbaar voor beleggers en andere belanghebbenden. De gedragsverandering die nodig is om tot kwaliteitsverbetering te komen is een proces wat een lange adem vergt.

Extra aandacht
De Organisatie van Openbaar belang (OOB)-accountantsorganisaties voeren tweederde van alle wettelijke controles in Nederland uit. Daarom richt de AFM de meeste toezichtaandacht op deze groep. Hoewel de AFM binnen deze groep de nadruk legt op de zogenoemde Big 4 (Deloitte, EY, KPMG en PwC), gaat in 2018 extra aandacht uit naar de overige (OOB)-accountantsorganisaties.

Ook blijft aandacht nodig voor het overige deel van de sector, de n(OOB)-accountantsorganisaties. Hiervoor werkt de AFM samen met de Nederlandse Beroepsorganisatie voor Accountants (NBA) en Samenwerkende Register Accountants en Accountants Administratieconsulenten (SRA) op basis van convenanten.

Waar streeft de AFM naar?
– De kwaliteit van wettelijke controles door accountantsorganisaties moet verder omhoog. 
– Organisaties voeren structurele verbeteringen door om duurzaam een goede kwaliteit van de wettelijke controles te bereiken.
– Bestuurders en commissarissen van OOB-organisaties moeten voldoen aan de gestelde geschiktheidseisen van bestuurders.

Enkele belangrijke activiteiten in 2018
– De AFM ontwikkelt een visie op de sector waarbij wordt gekeken of in aanvulling op de huidige verbetermaatregelen en veranderingen in de sector mogelijk meer fundamentele aanpassingen nodig zijn om de kwaliteit structureel op een hoger niveau te brengen. We doen dit niet alleen, maar samen met toezichthouders in Europa en wereldwijd.
– De AFM stimuleert OOB-accountantsorganisaties om structurele verbeteringen door te voeren om daarmee een goede kwaliteit van de wettelijke controles te bereiken.
– De AFM onderzoekt de kwaliteit van wettelijke controles bij de overige OOB-accountantsorganisaties
– De AFM start met de toetsing van de geschiktheid van de zittende bestuurders bij accountantsorganisaties. De voorwaarde hiervoor is dat het wetsvoorstel ‘Aanvullende maatregelen accountantsorganisaties’ per 1 juli 2018 in werking treedt.