Principle-Based accounting standaarden leiden tot kritischer accountantscontroles dan rules-based standaarden
Interessant onderzoek naar hoe principle-based dan wel rule-based standaards de motivatie en scherpte van de controlerend accountant beïnvloeden.
Marietta Peytcheva (Lehigh University), Arnold M. Wright (Northeastern University) en Barbara Majoor van onze eigen Nyenrode Business Universiteit publiceerden over hun interessante onderzoek in het tijdschrift Behavioral Research in Accounting (26/2) van de American Accounting Association, onder de titel ‘The Impact of Principles-Based versus Rules-Based Accounting Standards’.
De theoretische auditing-research heeft zich al eerder gericht op de effecten die verschillende accounting systemen en standaards hebben op de bereidwilligheid van de controlerend accountant om ‘agressief’ rapporteren door cliënt-ondernemingen aan de kaak te stellen en te verhinderen. Wat nog onontgonnen terrein bleek, is of de verschillende standaards, rules- dan wel principle-based, ook anders uitwerken voor de motivatie en kritische houding van de accountant en diens behoefte aan c.q. zoektocht naar evidence om de onderste steen boven te halen.
Uit experimenten, uitgevoerd met Amerikaanse en Nederlandse auditors, blijkt ondersteuning gevonden te worden voor de hypothese, dat principle based accounting standaards de ‘accountability’ van de auditor over het gevolgde proces verhogen – vanuit de verwachting dat hij/zij het gevolgde besluitvormingsproces zal moeten verantwoorden tegenover derden, ongeacht het resultaat daarvan, het eindoordeel.
Meer proces-accountability zorgt ook voor meer systemische motivatie bij de accountant om breed en diepgaand inzicht te verkrijgen in de onderzochte administratie. En dat enthousiasme resulteert dan weer in een grotere behoefte aan evidence.
Meer interessante artikelen over gedragswetenschappelijke aspecten van de accountantscontrole vindt u via
de hierboven samengevatte bijdrage in aaajournals.org/