Outlook Accountancy: 5 trends in de sector in 2021

De aantrekkende economie, maar ook de NOW-regeling leveren accountants extra werk op. De grootste uitdagingen voor de sector zijn verdere digitalisering, onder meer op het gebied van data-analyse, maar ook strengere wet- en regelgeving om de kwaliteit van de dienstverlening te versterken. Om dit te bewerkstelligen zullen veel accountantsorganisaties zich beraden op hun strategische koers, waarbij ze keuze hebben tussen schaal vergroten, specialiseren of samenwerken. 

ING zet een aantal belangrijke trends voor accountants in 2021 op een rijtje.

1. Herstel in 2021
Ook de relatief stabiele accountancysector ontkwam vorig jaar niet aan de coronacrisis. Na een sterk eerste kwartaal daalde het volume in het tweede kwartaal met vier procent. In het derde, en waarschijnlijk ook het vierde, kwartaal was er eveneens sprake van krimp, zij het minder fors dan in het tweede kwartaal. Hoewel de samenstel- en controlewerkzaamheden grotendeels intact bleven, nam vorig jaar vooral de vraag naar adviesdiensten af. Vanwege de grote onzekerheid rondom het coronavirus trapten veel bedrijven op de rem met betrekking tot het doen van overnames en andere investeringen, wat leidde tot minder vraag naar advieswerk.

Na de lichte dip in 2020, volgt in 2021 herstel met een verwachte groei van 1,5 procent. Een grotere bedrijvigheid en meer investeringsactiviteit zorgen in 2021 weer voor meer vraag naar financieel en/of fiscaal advies. Zoals bijvoorbeeld advies over de tijdelijke baangerelateerde investeringskorting (BIK), een regeling die bedrijven er toe moet zetten om investeringen te doen. De verwachting is dat met het aantrekken van de economie later dit jaar, ook de vraag naar adviesdiensten weer aantrekt. 

2. NOW-regeling levert extra werk op
De coronacrisis levert de branche overigens ook meer werk op. Zo kwamen er meer vragen van klanten over de verschillende financiële steunmaatregelen van de overheid. Daarnaast zorgen de verschillende NOW-regelingen, een financiële tegemoetkoming van de overheid voor bedrijven met betrekking tot de loonkosten van werknemers, ook in 2021 voor extra werk. Inmiddels hebben circa 140.000 bedrijven een beroep gedaan op de NOW-regeling 1.0, en een kleiner deel daarvan ook op de NOW 2.0 en 3.0. Ongeveer tien procent van deze bedrijven heeft naar verwachting een accountantsverklaring nodig ter verantwoording van deze subsidie.

3. Hogere tarieven door krappe arbeidsmarkt
Ondanks een daling van het volume in 2020 met een procent, nam de omzet naar verwachting met een procent toe. Dit komt doordat de tarieven voor het derde jaar op rij met ten minste twee procent zijn gestegen. Met name de tarieven van de auditpraktijk en de financiële administratie groeiden met drie procent sterk. In de auditpraktijk betreft het waarschijnlijk intensievere controles en daarmee gepaard gaande extra kosten. Verder zijn de hogere tarieven deels ook compensatie voor de hogere personeelskosten als gevolg van de krappe arbeidsmarkt. 

4. Data-analyse is een volgende stap
Digitalisering van de werkzaamheden speelt al geruime tijd in de sector. Zo zijn met name de eenvoudige administratieve werkzaamheden inmiddels vrijwel volledig gedigitaliseerd en  geautomatiseerd. Eén van de vervolgstappen in het digitaliseringsproces is het inzetten van (klant)data-analyse om de interne processen verder te optimaliseren en de klant nog beter van dienst te kunnen zijn. Bijvoorbeeld door bepaalde bestanden aan elkaar te koppelen of door controlewerkzaamheden via kunstmatige intelligentie te laten uitvoeren. Binnen de sector wordt dit nog nauwelijks toegepast, terwijl hier volop mogelijkheden liggen.

5. Regelgeving wordt aangescherpt
Naast het herstellen van het vertrouwen in de sector is wet- en regelgeving een grote uitdaging. Volgens de Commissie Toekomst Accountancysector is de kwaliteit van de wettelijke controles in de afgelopen jaren onvoldoende verbeterd. Om dit te veranderen verschuift daarom het toezicht op audits van niet-OOB (organisaties van openbaar belang) accountants in 2022 van NBA en SRA naar de AFM. De verwachting is dat dit naast strengere regelgeving ook leidt tot hogere toezichtskosten en meer administratieve taken voor accountantsorganisaties.

Digitalisering en het voldoen aan de kwaliteitseisen als gevolg van strengere wet- en regelgeving vergen grote investeringen, waar schaalgrootte voor nodig is. Zo is bijvoorbeeld door de oplopende kosten de auditpraktijk bij veel accountantsorganisaties te klein om nog zelfstandig te kunnen blijven bestaan. Veel  accountantsorganisaties zullen zich daarom beraden op hun strategische koers. Daarbij staan ze voor de keuze: schaalvergroten door middel van fusies en overnames, specialiseren in bijvoorbeeld samenstel- en advieswerk of in een specifieke sector, of samenwerken met andere partijen zodat een bredere dienstverlening kan worden aangeboden.

Aantal OOB en overige WTA kantoren in Nederland, februari 2021

Minder animo voor wettelijke controles
De verwachting is dat door de strategische heroriëntatie het aantal kantoren met een vergunning voor wettelijke controles de komende jaren verder zal afnemen omdat wettelijke controles niet langer rendabel voor ze zijn. Deze ontwikkeling is overigens al langer gaande. Zo is het aantal niet-oob kantoren in de afgelopen vijf jaar met ruim een kwart afgenomen, terwijl het aantal oob-vergunninghouders bijna is gehalveerd.

Aantal OOB en overige WTA kantoren in Nederland, februari 2021

Bekijk hier de volledige outlook.