Nieuwe opleidingseisen accountants vastgesteld

CEA verwacht dat de nieuwe opleidingseisen zullen bijdragen aan het versterken van de kwaliteit en relevantie van door accountants geleverde diensten en daarmee aan het vertrouwen in het toekomstig functioneren van accountants ten behoeve van het maatschappelijk verkeer als zodanig.

Nieuwe opzet

De accountantsopleiding kent vanaf 2016 een nieuwe opzet. Nu nog leiden alle opleidingen accountants op voor de jaarrekeningcontrole, terwijl veel accountants niet (meer) op dat terrein actief zijn. De nieuwe opzet van de accountantsopleiding sluit aan op het nieuwe beroepsprofiel van de NBA en is beter afgestemd op de behoeften vanuit de markt. In de toekomst is dan ook niet meer elke accountant bevoegd om alle soorten assurance-opdrachten te verrichten, waaronder (wettelijke) controles van jaarrekeningen. Het mogen uitvoeren van wettelijke controles vereist voortaan een aantekening van de gevolgde opleiding in het accountantsregister.

De nieuwe opzet van de accountantsopleiding bevat een brede voor alle toekomstige accountants gelijke basis, de ‘common body of knowledge’. Deze gemeenschappelijke basis wordt aangevuld met een specifiek op de toekomstige beroepsuitoefening gerichte oriëntatie. Het betreft:
• de oriëntatie ‘Assurance’, die opleidt voor de assurance-functie in de ruimste zin van het woord, waaronder ook de wettelijke controle van jaarrekeningen, en
• de oriëntatie ‘Accountancy’, die vooral is gericht op bedrijfsvoering en hiermee samenhangende advieswerkzaamheden. Binnen deze oriëntatie zijn er twee varianten, te weten ‘Accountancy-MKB’, gericht op accountants die met name samenstel- en advieswerkzaamheden verrichten voor het MKB en ‘Accountancy-Finance’, gericht op accountants die in een financiële functie werkzaam zijn.

Ook al is de oriëntatie ‘Accountancy’ niet specifiek gericht op de assurance-functie, ook in deze opleiding zal in belangrijke mate aandacht worden besteed aan assurance-vaardigheden. Deskundigheid op het vakgebied assurance is en blijft dan ook kenmerkend en onderscheidend voor de opleiding tot accountant (AA en RA).

Gedragsaspecten

Naast een wijziging in de opzet van de accountantsopleiding zijn er inhoudelijke veranderingen in de opleiding. De nieuwe eindtermen vragen in het bijzonder aandacht voor gedragsaspecten in de opleiding, de maatschappelijke relevantie en rol van de accountant en IT-ontwikkelingen.

Extra aandacht voor gedragsaspecten komt o.m. tot uitdrukking in de eindtermen van het nieuwe vakgebied ‘Gedrag, Ethiek en Besluitvorming’, dat toekomstige accountants inzicht verschaft in de beginselen en theorieën met betrekking tot (professioneel) gedrag. Ook in het vakgebied ‘Strategie, Leiderschap en Organisatie’ is meer aandacht voor gedragsaspecten. Zo moet een accountant in staat zijn om situaties te onderkennen waarin strategie, leiderschap of organisatie zodanige tekortkomingen bevat, dat het risico bestaat dat de ondernemingsdoelstellingen niet worden gerealiseerd. Naast eindtermen die zien op de specifieke vakinhoudelijke competenties, omvat de accountantsopleiding ook het ontwikkelen en beheersen van generieke eindtermen. Deze eindtermen beschrijven algemene capaciteiten en vaardigheden die essentieel zijn voor de persoonlijkheidsvorming van accountants en het adequaat kunnen toepassen van vaktechnische eindtermen, inclusief professioneel gedrag.

De opleiding tot AA of RA bestaat uit een theoretisch deel en een praktijkdeel. De nieuwe eindtermen zijn volledig geïntegreerd en zien op zowel het theoretische deel van de accountantsopleidingen als de verplichte, driejarige praktijkopleiding.

Toezicht

Naar aanleiding van de nieuwe opleidingseisen zal CEA ook haar toezichtstrategie herijken. De uitkomsten van een recente externe evaluatie van het functioneren van CEA worden hierbij meegenomen. Dit vindt in 2016 plaats door middel van een interactief proces met de stakeholders.
 
• Eindtermen Accountantsopleidingen 2016