KPMG moet onderdelen controledossier TCN aan curatoren overhandigen

Op 30 oktober 2012 zijn de curatoren aangesteld als bewindvoerders van TCN. Eind 2012 en januari 2013 zijn TCN en veel van haar concernvennootschappen failliet gegaan, waarna de curatoren hun werkzaamheden hebben voortgezet. Het TCN-concern hield zich voornamelijk bezig met het (her)ontwikkelen van vastgoed en de exploitatie en het beheer daarvan. Begin februari 2017 hebben de curatoren specifieke onderdelen van het controledossier opgevraagd bij KPMG . Daarop liet KPMG weten dat zij niet wenst mee te werken aan een “fishing expedition”  en dat zij niet vrijwillig zal overgaan tot het verstrekken van de door de curatoren verlangde stukken.

Jaarrekening

De curatoren stelden dat zij tot de conclusie gekomen dat de door TCN opgemaakte jaarrekening 2010 naar alle waarschijnlijkheid onjuiste en misleidende gegevens bevat waardoor deze geen getrouw beeld geeft van haar vermogen per 31 december 2010 en van de resultaten van 2010. Het gaat om 9 (balans)posten die het beeld onjuist zouden hebben beïnvloed. De jaarrekening werd afgesloten met een winst van € 11 miljoen, terwijl dat volgens de curatoren in werkelijkheid een verlies had moeten zijn. De (onjuiste) positieve voorspellingen in de jaarrekening kwamen in de loop van 2011 en 2012 dan ook niet uit. Daarnaast is er twijfel over het bestuursverslag dat een onverantwoord rooskleurig beeld geeft. De curatoren willen inzicht krijgen in de opbouw/inhoud van het controledossier van KPMG om de beoordeling daarvan mogelijk te maken. Uiteindelijk moet worden onderzocht of KPMG ten onrechte de jaarrekening 2010 van een goedkeurende accountantsverklaring heeft voorzien. In dat geval heeft KPMG wanprestatie gepleegd jegens TCN. Ook kan KPMG in dat geval worden aangesproken op grond van onrechtmatige daad jegens de schuldeisers. Daaraan voorafgaand kan een tuchtklacht worden ingediend. Om vast te stellen of KPMG haar controleopdracht juist heeft uitgevoerd dient zij afschriften van voornoemde delen van het controledossier aan de curatoren te verstrekken.

Tuchtklacht

De voorzieningenrechter oordeelt dat KPMG gehouden is afschriften uit haar controledossier met betrekking tot de jaarrekening 2010 aan de curatoren te verstrekken. In de uitspraak stelt de rechtbank onder meer: “Anders dan KPMG heeft bepleit, hebben de curatoren bij de gevraagde voorziening een voldoende spoedeisend belang. In verband met een mogelijk in te dienen tuchtklacht hebben zij er belang bij dat zij de afschriften waarop de vordering ziet zo spoedig mogelijk ontvangen. Bij brief van 2 februari 2017 hebben de curatoren de afschriften opgevraagd en onbetwist is dat op 15 juli 2017 de termijn voor het indienen van de tuchtklacht verloopt. Dat de curatoren al voldoende informatie hebben om een tuchtklacht in te dienen, kan voorshands niet worden vastgesteld. Ook niet of de informatie waarvan afgifte wordt gevorderd overbodige informatie is. Van de curatoren kan in redelijkheid niet worden verlangd dat zij wachten met het opvragen van de stukken tot een eventuele bodemprocedure is opgestart of het onderzoek naar het handelen van de bestuurders van het TCN concern is afgerond. Het standpunt van KPMG dat de curatoren op een te laat moment met hun verzoek komen en om die reden geen sprake kan zijn van een spoedeisend belang, wordt niet gevolgd. Aannemelijk is dat de onderzoeken naar het faillissement van TCN veel tijd vergen en het is aan de curatoren om te bepalen wanneer zij welk onderzoek (laten) uitvoeren. Onder deze omstandigheden is het aannemelijk dat het enige tijd kan duren voordat duidelijk is welke informatie nodig is.”

Geen ‘fishing expedition’

De voorzieningenrechter is het met de curatoren eens dat van een controlerend accountant mag worden verwacht dat deze inzicht geeft in hoe de controle specifiek is aangepakt (welke stukken zijn opgevraagd, welke instructies zijn gegeven en welke vragen zijn gesteld). “Dat KPMG hier al aan heeft voldaan is niet gebleken en kan ook zonder het voorhanden hebben van de informatie niet worden vastgesteld. KPMG dient dan ook informatie te verstrekken mits deze voldoende is gespecificeerd. In onderhavige situatie is dat zo. Voldoende onderbouwd is verzocht om specifieke delen uit het controledossier, de 9 (balans)posten uit de jaarrekening 2010 (uiteengezet in de onderdelen 2.3.1 tot en met 2.3.15 van de dagvaarding), die voldoende afgebakende onderwerpen omvatten. Ook is duidelijk voor welk doel de informatie nodig is, namelijk om te onderzoeken op welke wijze de controle is uitgevoerd. Dat slechts sprake is van een ‘fishing expedition’ is niet gebleken.”

• ECLI:NL:RBAMS:2017:4234