Instroom sociaal vangnet voor zelfstandigen blijft hoog

Met de komst van het coronavirus in Nederland en de daaropvolgende intelligente lockdown werd de economie en bedrijfsleven hard geraakt. Het kabinet reageerde snel met een uitgebreid pakket van maatregelen, waaronder een verruiming van het sociaal vangnet voor zelfstandigen met de Tozo-regeling. Dat leverde vanaf medio maart een ongekende stroom van bijstandsaanvragen op. Hoewel de piek van die aanvragen al voor medio april werd gepasseerd, blijft de instroom van nieuwe geldnoodmeldingen door ondernemers ook in mei opvallend hoog. 

Dat blijkt uit de nieuwe IMK-Index van het Instituut voor het Midden- en Kleinbedrijf. In mei 2020 is het aantal meldingen van ondernemers met geldnood, die in aanmerking komen voor een sociale regeling, nog steeds ruim vijf keer zo hoog ten opzichte van de periode voor de coronacrisis. Het aandeel van ondernemers, dat een geldnoodmelding deed en in aanmerking lijkt te komen voor een sociale ondernemersregeling, steeg sinds de introductie van de Tozo-regeling van gemiddeld 58 procent naar 84 procent, een sterke indicatie van de toegenomen ‘ruimhartigheid’.

“We zagen eerst veel ondernemers uit de cultuur-, sport- en recreatiesector met blijkbaar beperkte buffers”, vertelt Han Dieperink, algemeen directeur bij het IMK, “maar nu is de instroom bij het sociaal vangnet vooral winkeliers en horecaondernemers, die onder bijstandsniveau zijn beland (zie ‘Verdeling sociaal vangnet’). Ook wij waren onder de indruk van de slagvaardigheid van het kabinet bij de eerste ronde steunmaatregelen, maar we missen een maatwerk-aanpak. One-size-fits-all is voor veel situaties te weinig en voor andere te ruimhartig, zoals ook blijkt uit de ‘ruimhartigheidsscore’, die het IMK heeft berekend. Gebrek aan maatwerk zou in de gezondheidszorg ondenkbaar zijn, volgens Dieperink, “We moeten hiervan leren en snel aan werken aan een goede zorgketen voor bedrijven met intelligente triage aan de poort”.