IFIAR: kwaliteit van controles verbeteren door zelfanalyse
Er kan een substantiële verbetering van de kwaliteit van de jaarrekeningcontrole gerealiseerd worden, wanneer kantoren grondig analyseren wat aan de basis van de kwaliteitsproblemen ligt.
Tijdens een persvoorlichtingsbijeenkomst van het International Forum of Independent Audit Regulators (IFIAR, zie vandaag op Accountantweek) werden ook enkele hoopgevende ontwikkelingen aangestipt, onder andere door Lewis Ferguson, voorzitter van IFIAR. “Er gebeuren allerlei interessante dingen in ons vakgebied – ik ben weer tamelijk optimistisch dat we professioneel gezien vooruitgang boeken.” Hij doelde onder andere op het gebruik van analytics om betere en diepgravender controles uit te voeren.
Ferguson bevestigde nog eens dat de kwaliteit van de gemiddelde controle wereldwijd nog steeds te wensen overlaat. Uit een recent IFIAR-onderzoek kwamen domeinen als Internal control testing, fair value measurement, en revenue recognition als duidelijk zwakke plekken naar voren in de competentiereeks van de controlerend accountant.
Volgens Ferguson is meer aandacht voor de grondoorzaken van die mindere kwaliteit van de audits hoogst noodzakelijk. “Kantoren moeten proberen te achterhalen wat er aan de basis van die kwaliteitsproblemen ligt – het gaat om consistente uitvoering volgens de regels. En die regels kennen ze heus wel.”
Volgens Janine van Diggelen, vicevoorzitter van IFIAR en ook spreker tijdens de bijeenkomst, is er te weinig supervisie, en wordt er te weinig gereviewd – misschien door tijdgebrek of bezuinigingen, maar ook door te weinig professionele scepsis en te weinig basale vakkennis qua boekhouden en controletechniek.
Janine van Diggelen is hoofd van de afdeling Audit & Reporting Quality van onze AFM. Volgens haar proberen kantoren wel wat te doen door opleiding, training en mentoring, maar deze zijn zelden gericht op de ‘root causes’ van de slechte kwaliteit. Ze kijken eerder naar zaken als ‘tone at the top’, communicatie, hulp van experts, supervisie en accountability.
Er zou meer aandacht moeten komen voor interne kwaliteitscontrole; wat zou kunnen helpen is de beloning koppelen aan de kwaliteit van het geleverde werk (in plaats van de kwantiteit?) En focus niet alleen op wat verkeerd gegaan is: leer ook van de audits die duidelijk wél kwaliteit hebben.