Hoogleraar Peter Kavelaars over aanpak fiscale eenheid: “Werk aan de winkel voor fiscalisten”

Allemaal gevolg van de uitspraak door het Europees Hof van Justitie vorige week over de zogeheten ‘fiscale eenheid’ en de winstbelasting-voordelen die duizenden Nederlandse bedrijven daaruit halen. 

Dat zegt Peter Kavelaars, hoogleraar fiscale economie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en directeur Wetenschappelijk Bureau bij Deloitte Belastingadviseurs Rotterdam.

“Zit je hier op te wachten?”
Dit is redelijk problematisch voor het Nederlandse bedrijfsleven”, aldus Kavelaars. “Zit je hier op te wachten? Maar het is een voldongen feit. Bij een fiscale eenheid worden meerdere vennootschappen samen beschouwd als één. Maar alleen als die in Nederland zijn gevestigd. Leningen tussen vennootschappen zijn fiscaal dan niet zichtbaar; soms is de rente op die leningen in aftrek beperkt als er geen fiscale eenheid is. Is die er wel, dan geldt de renteaftrekbeperking niet omdat binnen de fiscale eenheid de leningen niet zichtbaar zijn. In grensoverschrijdende situaties is de fiscale eenheid niet mogelijk, de leningen zijn dan dus zichtbaar en daarmee kan de betaalde rente beperkt aftrekbaar zijn. Het Europese Hof heeft nu geconcludeerd dat dit ook voor buitenlandse dochters moet gelden waarmee Nederlandse bedrijven in één concern zitten. Vanwege één Europa. Grensoverschrijdend mag geen verschil uitmaken.“

Ingreep met spoedwet
Waarna staatssecretaris van Financiën Menno Snel de bui zag hangen en ingreep met een spoedwet. Bij binnenlandse fiscale eenheden geldt dat deze regeling daardoor bijvoorbeeld niet meer van toepassing is op interne leningen, zoals hiervoor bedoeld. Waardoor ook deze aan een renteaftrekbeperking zijn onderworpen. Net dus als in grensoverschrijdende situatie. Het voordeel van ‘binnenlands’ wordt ongedaan gemaakt en daarmee gelijk behandeld als ‘grensoverschrijdend’. Met terugwerkende kracht tot woensdag 25 oktober 2017. Zo’n 11.000 Nederlandse bedrijven met gemiddeld drie dochtervennootschappen moeten door de spoedoperatie hun fiscale resultaten van afgelopen november en december én van de komende jaren opnieuw tegen het licht houden. Om belastingaangifte te kunnen  doen. Met naast alle bureaucratische rompslomp ook hogere aanslagen van de fiscus tot gevolg. En op langere termijn nog grotere financiële rampspoed.

“Geen politieke strubbelingen”
“Want het fiscale voordeel is simpelweg voltooid verleden tijd geworden. Rente op leningen aan dochterondernemingen mogen door het moederbedrijf in sommige gevallen niet meer van de belastbare winst worden afgetrokken”, legt hoogleraar Kavelaars uit. “De tijdelijke reparatie in de eerste helft van 2018 zal tot publicatie in het Staatsblad leiden in de tweede helft van dit jaar. Want ik verwacht geen politieke strubbelingen in de Tweede Kamer.”

Het feest is dus niet alleen voor die laatste twee maanden van 2017 voorbij, het doek is gevallen als het om die belastingvoordelen van de fiscale eenheid gaat. Erg onprettig voor al die bedrijven, al verwacht Peter Kavelaars ook weer geen financiële bloedbaden onder de tot nog toe van het systeem gebruik makende vennootschappen. “Ik heb op dit moment geen zicht op hoeveel dit wie exact gaat kosten. Maar enkele honderden miljoenen euro’s zijn het wel.”

“Te ingewikkelde stof”
“Uitdaging voor belastingadviseurs en fiscalisten om op zoek te gaan naar andere manieren om fiscaal voordeel te trekken, wellicht te ingewikkelde stof voor de gewone accountant”, zegt hij. “Al zie ik op dit moment voor bedrijven even geen uitweg voor verliescompensatie. Herstructureren, leningen herfinancieren, positie beoordelingen bijstellen, een ander financieel eenheid systeem? Spekkoper is in feite de Nederlandse staat. Want die zal de budgettaire vijver zien groeien. Want waar de advocaat-generaal van het Europese Hof eigenlijk buitenlandse dochters vanwege het EU gelijkheidsbeginsel tot de fiscale eenheid wilde toelaten, zijn nu ook de binnenlandse vennootschappen van de voordelen uitgesloten.”