Hogere belasting vastgoedbeleggers schiet doel voorbij

Bij woningen onder de 400.000 euro is de interesse van beleggers niet afgenomen door de verhoging van de overdrachtsbelasting van twee procent naar acht procent in 2021. Alleen bij duurdere woningen namen de activiteiten van beleggers af. Dit blijkt uit een analyse van NVM en datadochter brainbay naar de effectiviteit van de maatregelen om woningbeleggingen te beperken.

Ondanks de verhoging van de overdrachtsbelasting van twee procent naar acht procent in 2021 nam het marktaandeel van beleggers zelfs toe bij goedkopere woningen. In 2021 was 12,3 procent van de kopers van een woning tussen 100.000 en 300.000 euro een belegger. Dit is 1,5 procentpunten meer dan in 2019 vóór de aankondiging van de maatregel.

Ook de prijsklasse van 300.000 tot 400.000 euro noteerde een lichte stijging van het marktaandeel van beleggers. Pas vanaf woningen duurder dan 400.000 euro nam het percentage beleggers binnen de kopersgroep af. Het profijt van de maatregel is hierdoor het meest bij doorstromers terechtgekomen. Het doel van het verminderen van de concurrentie van beleggers voor starters, is met deze belastingverhoging niet behaald.

Per 2023 is de overdrachtsbelasting voor beleggers verder verhoogd naar 10,4 procent. Het specifieke effect hiervan is niet inzichtelijk omdat dit samenvalt met andere maatregelen als de opkoopbescherming, regulering van de middenhuur en box 3-aanpassingen.

Opkoopbescherming wel effectief

De opkoopbescherming kan, logischerwijs, worden bestempeld als de meest effectieve maatregel om beleggers te weren van de woningmarkt. In de gemeenten waar de maatregel is ingevoerd, is het aandeel beleggers in de kopers ruim afgenomen. Door de verminderde concurrentie gaan op deze locaties zowel meer starters als doorstromers tot aankoop over.

Krimp huursector

Door de maatregelen tegen woningbeleggingen krimpt de Nederlandse huurvoorraad. Uit het onderzoek blijkt dat verhuurders hun huurwoningen zijn gaan verkopen en ook het aandeel keep-to-let woningen – de oude woning na aankoop van een nieuwe woning aanhouden voor verhuur – is afgenomen.