Groeiende rol accountant bij due diligence onderzoek naar mensenrechten

Nieuwe wetten en verantwoordingseisen dwingen ondernemingen aan te tonen dat zij (en hun leveranciers/ketenpartners) ook daar compliant zijn en dat zij geen gebruik maken van kinderarbeid of andere vormen van moderne slavernij en uitbuiting.
Moderne slavernij is een ernstig en meestal grensoverschrijdend misdrijf. Het strafrechtelijk aansprakelijk stellen van ondernemingen voor moderne slavernij is echter niet vanzelfsprekend. Ook niet in Nederland. De Nederlandse strafwet biedt in principe ruime mogelijkheden, maar deze worden feitelijk niet benut. 
 
In 2014 keurde de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) het protocol inzake gedwongen arbeid goed. Op 8 september 2015 nam het Europees Parlement een wetgevingsresolutie aan over het ontwerp van besluit van de Raad, houdende machtiging van de lidstaten om in het belang van de Europese Unie het protocol van 2014 bij het Verdrag betreffende de gedwongen arbeid (1930) van de Internationale Arbeidsorganisatie te bekrachtigen . Tot begin dit jaar hadden echter slechts twee landen het protocol geratificeerd (Noorwegen en Niger) 
 
Omdat het internationale juridische kader dat de grensoverschrijdende activiteiten van bedrijven reguleert relatief zwak is (ook bij ons lezen we bij alle artikelen [Treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip], zijn nationale, juridisch bindende maatregelen gericht op deze bedrijven van extra groot belang. De PvdA heeft op 12 juni jl. aangekondigd een initiatiefwet  in te dienen om althans de meest ernstige vormen van  kinderarbeid tegen te gaan. 
 
Een en ander neemt niet weg, dat zeker internationaal opererende ondernemingen zich bewust moeten zijn van de risico’s die zij qua respect voor mensenrechten lopen – al was het maar om kostbare reputatieschade te voorkomen.
En dat betekent dat steeds vaker een beroep gedaan zal worden op zowel interne als externe accountants en auditors om ‘due diligence’ onderzoeken te starten en uit te voeren naar compliance aan zo niet de wet, dan toch aan de morele principes die illegale uitbuiting of in gevaar brengen van kinderen en volwassenen verbieden.
Dat stelt een CGMA briefing Business and Human Rights: Evolution and Acceptance, ontwikkeld door CGMA in samenwerking met Global Compact Network UK.
Roger Seabrook, FCMA, CGMA, vice president of finance, marketing, and sustainability van Unilever benadrukt in de briefing het belang van respect voor de mensenrechten en van een transparant assessment van hoe een organisatie omgaat met haar verantwoordelijkheden op het gebied van die mensenrechten. “It is fundamental for the way we do business, for our operations, our value chain, and the communities where we operate. Only when we look at our entire footprint are we able to see and implement the appropriate standards that you would expect of Unilever.”
 
Unilever voerde zo’n due diligence onderzoek uit en constateerde  dat er ‘issues’ waren rond aspecten als discriminatie, gedwongen arbeid, vrijheid om vakbonden op te richten, pesterijen en aanranding, eerlijke beloning, (te lange) werktijden en eigendom van land. 
 
Meer over de rol van accountants om ook hier assurance te bieden leest u via 
Gerelateerde artikelen