‘Gebruik de lage olieprijs om CO2-belasting in te voeren’
De prijs van olie is ingestort van $107 op het hoogtepunt, naar $47, een daling van meer dan 55%. Of de daling een positief of negatief effect zal hebben op de transitie naar een duurzaam energiesysteem is nog onderwerp van discussie. Enerzijds vermindert de prijsdaling de directe economische urgentie voor grootschalige energiebezuiniging en het uitrollen van alternatieve energie technologieën. Anderzijds legt de daling van de olieprijzen de fragiele staat van de industrie bloot. Bij lage prijzen zijn onconventionele winningsprojecten als teerzandolie en deep off-shore projecten onrendabel waardoor olie op lange termijn schaarser (en dus weer duurder) wordt. Dit soort onzekerheden kan investeerders en energieverbruikers ertoe drijven zich meer op alternatieve bronnen te richten.
Alberto Majocchi stelt voor om niet te wachten wat de uitkomst zal zijn maar de huidige lage olieprijs actief aan te wenden om de energietransitie te bevorderen.
Majocchi is professor Overheidsfinanciën aan de Universiteit van Pavia, Italië en bestuurslid van het Centrum voor onderzoek naar federalisme. Vanuit die laatste hoedanigheid heeft hij een aanbeveling geschreven voor de Europese Unie.
Hij stelt voor om een belasting op CO2 in te stellen voor sectoren die buiten het Europese emissiehandelssysteem (EU ETS) vallen en de prijs voor emissierechten binnen het systeem te verhogen. De reden om dat juist nu te doen, is dat de lage energieprijzen invoering van de lastenverzwaring haast onmerkbaar zullen maken voor de afnemer.
De opbrengsten kunnen worden aangewend om de energietransitie te bevorderen. “Een belasting op CO2 zou substantiële opbrengsten genereren die, tenminste deels, ten goede zouden kunnen komen aan (…) de financiering van een duurzaam ontwikkelingsplan met de ‘groene’ herstart van de Europese economie als doel”, schrijft Majocchi.
Hoe ziet CO2-belasting er uit?
Hij rekent voor hoeveel de CO2 tax zou kunnen kosten voor de vervuiler: Als startpunt neemt hij een voorstel van de Europese Commissie om €20 per ton CO2 belasting te heffen. Een vat olie – ongeveer 159 liter benzine – produceert ongeveer 0.3 ton CO2. Dat betekent dat CO2-belasting neerkomt op €6 per vat olie, ofwel €0,0377 per liter bezine. Een liter benzine aan de pomp kost de consument ongeveer €1,50, de belasting zou de prijs dus met ongeveer 2.5% verhogen. Een lastenverzwaring die in het niet valt bij de kostenreductie door het dalen van de energieprijzen. Onder de streep zullen gezinnen en bedrijven nog steeds een toename in hun besteedbaar inkomen zien.
Majocchi baseert zich op recente gegevens van het Europees Milieuagentschap om de opbrengst van de CO2 tax te berekenen: in 2012 werd in de EU totaal 4.522 miljoen ton CO2 uitgestoten. De belasting geldt alleen voor emissies die niet onder het EU ETS vallen, dat is zo’n 55% van het totaal. Dit leidt tot een opbrengst van ongeveer €50 miljard. “Ondanks het noodzakelijke giswerk in deze schattingen, lijkt het duidelijk dat het om substantiële opbrengsten gaat”, schrijft Majocchi.
Dit geld zou kunnen worden aangewend om investeringen in koolstofarme energie technologie te financieren, adviseert Majocchi.