Fiscale regels duperen het circulaire bedrijf

Het huidige wetgevings- en financieringssysteem belemmert circulaire bedrijven, terwijl het lineaire bedrijven bevoordeelt. Zowel het fiscale landschap als traditionele boekhoudpraktijken beperken de financiële levensvatbaarheid van circulaire Product-as-a-Service-bedrijven (PaaS). Bedrijven die hier omheen navigeren, worden gestimuleerd om hun circulaire ambities los te laten. 

Dat blijkt uit een rapport van de Coalitie Circulaire Accounting (CCA). De Coalitie Circulaire Accounting (CCA) is een samenwerkingsverband van accountants, financiers en specialisten op het gebied van circulaire economie, opgericht door Circle Economy en de NBA en gesteund door InvestNL. In de CCA participeren daarnaast ABN AMRO, Alfa Accountants en Adviseurs, Deloitte, Avans Hogeschool, Copper8 en Nyenrode Business University.

Het PaaS-model is een cruciaal onderdeel van de circulaire economie. Hierin behouden producenten het eigendom van producten en bieden klanten het gebruik ervan aan als een dienst. Op die manier zijn bedrijven gemotiveerd om duurzame(re) producten te maken en te onderhouden, die gemakkelijk te repareren en recyclebaar zijn.

De huidige juridische, financiële en boekhoudpraktijken beperken echter zowel de circulaire prikkels als de financiële levensvatbaarheid van PaaS-bedrijven, terwijl lineaire bedrijven doorgaans in het voordeel zijn, zo concludeert de CCA.

In plaats van circulaire bedrijfsmodellen aan te passen, beveelt het rapport een herziening aan van het systeem. Circulaire bedrijven hebben te maken met twee fiscale en boekhoudkundige problemen: btw en lineaire afschrijving. Vrijwel alle goederen en diensten in Europa zijn onderworpen aan het BTW-tarief van 21 procent, maar voor sommige specifieke goederen geldt een verlaagd belastingtarief (negen procent). Eén van de criteria voor het kortingstarief zijn reparatiewerkzaamheden, zoals onderhoud. Maar bedrijven die ‘alles-in-één’ service leveren, waarbij onderhoud en producten zijn geïntegreerd, komen er niet voor in aanmerking. Dat is bij veel circulaire bedrijven het geval.

De CCA stelt dat circulaire bedrijven die van het fiscale kortingstarief willen profiteren, aanzienlijke en potentieel schadelijke veranderingen in het bedrijfsmodel moeten aanbrengen. Om die reden beveelt de CCA wetswijzigingen aan rondom de toepassing van de BTW op EU-niveau.