EY grote winnaar roulatiecircus accountant en neemt leidende rol PwC over

De nieuwe regelgeving verplicht beursgenoteerde ondernemingen en ondernemingen van openbaar belang (OOB) verplicht om minimaal iedere 10 jaar van controlerend accountant te wisselen. De regelgeving geldt per controlejaar 2016 en dient primair om de onafhankelijkheid van de accountant te borgen en bedrijfsblindheid te voorkomen. Vanaf 2013 zijn veel tenders opgestart en is deze stabiele markt enorm in beweging gekomen met als apotheose controlejaar 2016. In totaal zijn vorig jaar 19 aan de AEX en AMX genoteerde ondernemingen van controlerend accountant gewisseld. Tijd om de balans op te maken en een blik te werpen op de belangrijkste bevindingen uit het onderzoek door BreakThrough Solutions, een onderzoeks- en adviesbureau dat zich specialiseert in dienstverlening op het gebied van de financial audit.

PwC blijft afscheid nemen

De ongenaakbare marktleider van de afgelopen jaren geeft jaarlijks meer terrein prijs en is kind van de rekening van de stoelendans in de AEX en AMX. In 2016 nam PwC van 7 beursfondsen afscheid, waaronder beursgigant SHELL. Met AKZO haalde PwC een mooie nieuwe klant binnen, maar met in totaal 6 klanten heeft PwC veel van haar glans verloren op het Nederlandse hoofdpodium. De omzet liep terug met ruim 40 miljoen naar 54 miljoen.

EY schittert

EY moest afscheid nemen van ING, NN en Eurocommercial Properties, maar voor de rest was het een feestjaar. EY wist tien nieuwe fondsen aan zich te binden, waaronder SHELL, Philips en ABN AMRO en is nu bij afstand de grootste aanbieder van jaarrekeningcontroles in de AEX en AMX. Waar zij vorig jaar nog het kleinste marktaandeel (18 procent) hadden, nemen zij nu bijna 40 procent van de beursfondsen voor hun rekening en hiermee de leiding over van PwC. In totaal controleerden zij in 2016 bij 18 fondsen de boeken en verdienden hier ruim 109 miljoen mee. Dit is een ruimschootse verdubbeling ten opzichte van het jaar daarvoor, waarin ze 45 miljoen aan audit fee realiseerden.

Consolidatie bij KPMG en Deloitte

KPMG heeft een druk jaar achter de rug. Van de 14 controleklanten onder de beursfondsen namen zij van 7 afscheid, waaronder Philips, AKZO en ABN AMRO, maar verwelkomden 7 nieuwe fondsen, waaronder ING en NN. Ondanks dat het aantal controleklanten zich stabiliseerde liep de omzet met bijna 6 miljoen terug naar 60 miljoen.

Gezien het grote aantal wisselingen bij de andere kantoren, was het bij Deloitte relatief rustig. Zij namen afscheid van 4 fondsen en wisten alleen IMCD voor zich te winnen, waardoor zij een totale audit fee van bijna 53 miljoen realiseerden tegenover 62 miljoen vorig jaar.

Geconcludeerd kan worden dat iedereen terrein moet prijsgeven aan EY.

Groei controlekosten zet door

De stijgende lijn in de kosten die gemoeid gaan met de jaarrekeningcontroles van de AEX fondsen wordt met bijna 9 miljoen (3 procent) ook in 2016 doorgetrokken. Uit het onderzoek komt naar voren dat 9 ondernemingen een besparing realiseerden en 15 ondernemingen een groei van de kosten kenden. In de AMX* was de toename van accountantskosten met gemiddeld 9 procent relatief sterker. Slechts 6 ondernemingen binnen de AMX bespaarden op de audit fee, terwijl bij 18 ondernemingen de controlekosten stegen.

Accountantsroulatie lijkt alleen eerste jaar te lonen

De trend van de vorige jaren, waarbij ondernemingen die rouleren besparen op hun jaarrekeningcontroles, zet zich door in controlejaar 2016. Van de 9 ondernemingen die rouleerden in de AEX bespaarden 3 ondernemingen op de accountant. NN wist in totaal 3 miljoen te besparen, maar ook AKZO en ING realiseerden een besparing van 1 miljoen. In de AMX wisten 4 ondernemingen tijdens de roulatie een besparing door te voeren op de controlekosten van de accountant. Ruim een derde van de ondernemingen die rouleerde bespaarde op de controlekosten. Van de ondernemingen die niet rouleerden is dat nog geen 20 procent.

Van alle ondernemingen die vorig jaar met de roulatie een besparing hebben kunnen realiseren, is KPN de enige die deze besparing heeft kunnen vasthouden en zelfs heeft weten te vergroten.

ArcelorMittal en NN besparen fors op audit fee

Onze jaarlijkse top 10 wordt dit jaar aangevoerd door ArcelorMittal die in totaal 4,4 miljoen bespaarde op de controlekosten van de accountant. Extra opvallend is dat ArcelorMittal deze forse besparing realiseerde zonder van accountant te rouleren. Ook Air France – KLM en KPN bespaarden zonder accountantswissel fors op de kosten. Een andere duidelijke winnaar is NN: zij realiseerde procentueel de grootste besparing. Hier was wel een accountantswissel voor nodig.

Top 10 besparingen op audit fee

[Auteurs: Drs. Hèlen Sturm RC, drs. Paul van Giersbergen RC en drs. Vincent Knottnerus zijn de oprichters van BreakThrough-Solutions, een onderzoeks- en adviesbureau gespecialiseerd in dienstverlening op het gebied van de financial audit. Het bureau richt zich op het verhogen van de relevantie en kwaliteit van accountantscontroles en het verlagen van de controlekosten. BreakThrough Solutions ondersteunt organisaties bij het (her)inrichten van de samenwerking met de accountant en het selectieproces van het accountantskantoor. Voor meer informatie zie http://www.bt-solutions.nl/.]