Europese toezichthouders houden zorgen over privacyschild

De toezichthouders hebben tijdens een bijeenkomst op 25 juli 2016 het privacyschild dat op 12 juli dit jaar in werking trad, besproken. De toezichthouders stellen vast dat het definitieve privacyschild verbeteringen kent ten opzichte van het conceptbesluit waarover de toezichthouders in april van dit jaar adviseerden. Maar de toezichthouders hebben nog steeds enkele punten van kritiek. Tijdens de eerste jaarlijkse gezamenlijke controle van de afspraken zullen vertegenwoordigers van WP29 beoordelen of de kritiekpunten in de praktijk zijn opgelost en of de waarborgen van het privacyschild werkbaar en effectief zijn.

De Europese Commissie vroeg de privacytoezichthouders in april om advies over het concept privacyschild. De toezichthouders uitten toen diverse kritiekpunten. De Commissie heeft deze punten deels overgenomen en op 12 juli een akkoord gesloten met de VS over het definitieve privacyschild.

De Europese toezichthouders kunnen klachten van burgers over de verstrekking van persoonsgegevens aan de VS op grond van het schild in behandeling nemen. Betrokken partijen kunnen vervolgens het besluit van de toezichthouder voorleggen aan een nationale rechter. Als alle benodigde rechterlijke procedures zijn doorlopen, zou de nationale rechter het Hof van Justitie van de Europese Unie om een oordeel kunnen vragen over de waarborgen die het privacyschild biedt.

Verbeteringen

In de definitieve versie van het privacyschild is een aantal verbeteringen aangebracht. Zo zijn privacyprincipes nader uitgewerkt en wordt meer duidelijkheid geboden over de verdere verstrekking van persoonsgegevens. Ook hebben de Verenigde Staten en de Europese Commissie afgesproken elkaar op de hoogte te houden van wijzigingen in elkaars privacywetgeving. Tot slot is duidelijk gemaakt dat ook de privacytoezichthouders bevoegd zijn om klachten van Europese burgers over de Amerikaanse inlichtingen- en veiligheidsdiensten in behandeling te nemen. Deze klachten kunnen daarna via een nieuw op te richten centraal Europees klachtenbehandelingsorgaan worden doorgezet naar de Amerikaanse ombudspersoon.

Zorgen

De toezichthouders houden een aantal zorgpunten:

Ongericht verzamelen van gegevens

Het privacyschild biedt nog geen verzekering dat er geen sprake meer zal zijn van op grootschalige en ongerichte wijze verzamelen van persoonsgegevens afkomstig uit de EU door Amerikaanse inlichtingendiensten.

Ombudspersoon

Door de Amerikaanse regering is weliswaar toegezegd dat de ombudspersoon haar taken objectief zal uitvoeren en niet op ontoelaatbare wijze zal worden beïnvloed, maar dit is niet formeel vastgelegd. Ook blijft er onduidelijkheid bestaan over de precieze bevoegdheden van de ombudspersoon en daarmee de effectiviteit.

• Statement van WP29 over het privacyschild