Eerst boswachter, nu stroper

Zoals veel overheidsinstellingen is ook de Britse belastingdienst HMRC het slachtoffer geworden van managementgoeroes, die bezuinigingen doorvoeren onder het mom van ‘moderne management-theorieën.

 

Een van de speerpunten van de reeks reorganisaties die HMRC de laatste jaren onderging was "de organisatie klantvriendelijker maken" – een doelstelling die onder meer bereikt moest worden door de functie van belastinginspecteur te ‘verrijken’ met managementtaken. Daartoe werden de fiscalisten van monomane inspecteur tot ‘hybrid manager’ gepromoveerd. Daarmee, hoopte men, zou HMRC in plaats van een algemeen gehaat instituut een ‘enabling’ en klantvriendelijke dienstverlener worden… En bovendien kon de belastingdienst op die dure functies bezuinigen.

 

Uit onderzoek door hoogleraren Graeme Currie en Kevin Morrell van de Warwick Business School, en Penelope Tuck, van de University of Birmingham, blijkt nu dat een onrustbarend aantal ervaren belastinginspecteurs eieren voor hun geld gekozen hebben en besloten om over te stappen van de belastingdienst naar private fiscale adviesbureaus. En hun kennis en ervaring zorgt ervoor, aldus de geleerden, dat die externe fiscalisten beter dan ooit in staat zijn leemtes en zwakke plekken in de Britse belastingwetgeving te vinden en te exploiteren. 

 

Daarmee hebben de stroomlijning, modernisering en klantvriendelijkheid van HMRC een averechts effect: veel weggelopen expertise wordt nu ingezet om belastingen te ontwijken, in plaats van dat toezicht en handhaving aangescherpt werden.

 

Professor Currie, die Strategic Human Resource Management doceert in de Executive MBA opleiding, vreest dat wanneer ‘regulators’ veranderen in ‘regulatees’ het risico toeneemt, dat belastingmaatregelen aanzienlijk minder effectief zullen blijken te zijn. Stropers die eerst boswachter waren worden zelden gepakt. “Net als bij accountants gaan waarden als onafhankelijkheid en dienstbaarheid aan de samenleving teloor, naarmate meer belastinbginspecteurs overstappen naar de private sector.”

 

Het artikel van de onderzoekers How hybrid managers act as ‘canny customers’ to accelerate policy reform: A case study of regulator-regulatee relationships in the UK’s tax agency, is gepubliceerd in Accounting, Auditing and Accountability.