Duurzaamheid in het MKB – welke rol kan je spelen als adviseur?

Duurzaamheid in het MKB staat nog redelijk in de kinderschoenen. Veel ondernemers willen best stappen nemen op weg naar een duurzame, toekomstbestendige bedrijfsstrategie, maar weten niet goed waar ze moeten beginnen. Softwareleverancier Visionplanner vroeg haar klanten (veelal medewerkers van accountants- en administratiekantoren) of ze vinden dat accountants een rol zouden moeten spelen als MKB-adviseur op het gebied van duurzaamheid. 16 procent vindt dat dit zeker moet als het gaat om regels en risico’s, terwijl 48 procent vindt dat er in de hele breedte nog veel kansen liggen voor accountants. Maar hoe start je nu het gesprek en pak je de eerste stappen aan?

Duurzaamheid is een onderwerp dat op meerdere vlakken impact kan hebben op een onderneming. Er zijn dan ook verschillende redenen waarom ondernemers in het MKB meer met dit onderwerp zouden willen doen. Soms is vooral verantwoordelijkheidsgevoel de motivatie. Maar ook een duurzaam imago wordt steeds belangrijker, bijvoorbeeld bij het aantrekken van talent, of het vinden van nieuwe investeerders. Een duurzame bedrijfsvoering kan ook simpelweg financieel voordeel opleveren. En natuurlijk zal regelgeving een steeds grotere rol gaan spelen.

Als je als accountant een strategisch adviseur wilt zijn voor je ondernemers kun je al deze elementen samenbrengen en het onderwerp in brede zin op de agenda zetten. Accountancy Europe heeft een bruikbaar stappenplan gemaakt om met klanten in gesprek te gaan. De belangrijkste aspecten daarvan willen we graag toelichten.

[Visual: stappenplan van Accountancy Europe]

Een profiel van de onderneming maken
Als accountant in het MKB ben je vaak een ‘huisadviseur’ en ken je de onderneming al vrij goed. Maar er zullen best aspecten zijn waar je geen weet van hebt. Denk aan de houding van de ondernemer ten aanzien van duurzaamheid (bv verantwoordelijkheidsgevoel). Daarnaast is het belangrijk om erachter te komen of er al iets van beleid is op het gebied van duurzaamheid, of er al zaken worden vastgelegd en welke positie andere stakeholders innemen als het gaat om duurzaamheid.

Verder is het interessant om we weten hoe de supply chain van de onderneming in elkaar zit, en of hierbij al rekening is gehouden met duurzaamheid. Dit zijn geen onderwerpen die je standaard tegenkomt als accountant, maar in een uitgebreide bedrijfsanalyse misstaan ze zeker niet.

Een risico-inschatting maken
Bij het in kaart brengen van duurzaamheid identificeer je ook mogelijke risico’s. Met een risicobeoordeling kun je ondernemers voorzien van informatie over zwakke plekken, waardoor ze betere beslissingen kunnen nemen richting een duurzame transitie. Denk hierbij aan CO2-uitstoot, energieverbruik, wordt er gewerkt met schadelijke stoffen, hoe wordt er omgegaan met afval, etc. Duurzaamheid kan hier als begrip ook breder getrokken worden, waarbij je sociale en governance aspecten meeneemt.

Accountancy Europe biedt een fijnmazig model opzet voor de risico inschatting en scoring op het inherente risico, het financiële risico en het interne controle risico. In theorie een goed model, maar voor het MKB suggereert dit een nauwkeurigheid die in de praktijk vaak lastig kan worden waargemaakt. Het is vooral belangrijk om te beginnen met bewustzijn rond de grootste risico’s en op basis daarvan acties te definiëren.

Meten, verbeteren en rapporteren
Als uit de risico-inschatting een aantal significante risico’s naar voren komen, wordt het tijd om actie te ondernemen. CO2-uitstoot en reductie daarvan vereist meten, doelstellingen bepalen en daarover rapporteren. En dat zijn precies de zaken waar een accountant verstand van heeft. Als accountant kun je ondernemers adviseren bij het definiëren van doelstellingen en het ontwerpen van daarbij passende KPI’s. Samen met de ondernemer en een expert kun je vervolgens een betrouwbaar registratie- en rapportagesysteem opzetten.

Deze stappen leiden ertoe dat een onderneming intern beter zicht heeft op duurzaamheidsrisico’s en hoe deze worden geadresseerd. Visionplanner maakte daarnaast een infographic met concrete tips om te starten met duurzaamheid.