Drie trends die de Nederlandse accountancy hervormen

De Nederlandse accountancysector ondergaat een fundamentele transformatie. Bas Kniphorst, Executive Vice President en Managing Director van Wolters Kluwer Tax & Accounting Europe, schetst op basis van het Future Ready Accountant Report 2025 drie trends die de sector op dit moment hervormen. “Het aantal dossiers per medewerker kan omhoog van gemiddeld 40 naar 90 tot 100.”

“Een gids en een inspiratiebron, met inzichten die zijn bedoeld om kantoren te helpen hun volgende strategische stap te zetten naar een succesvolle langetermijnstrategie”, zo noemt Wolters Kluwer Tax & Accounting Europe het Future Ready Accountant Rapport, dat de leverancier van belasting-, audit- en boekhoudoplossingen jaarlijks publiceert. Executive Vice President Bas Kniphorst licht de belangrijkste bevindingen uit editie 2025 van het rapport nader toe.

Drie trends springen er naar zijn zeggen uit:

Trend 1: Nederland verliest digitale voorsprong

Nederland heeft jarenlang de reputatie gehad van digitale koploper binnen de Europese accountancy. “En we zijn nog steeds het sterkst vertegenwoordigd in de cloud van alle Europese landen” , zegt Kniphorst. Inmiddels hanteert 63 procent van de Nederlandse kantoren een hybride cloud-opstelling, meer dan in andere Europese landen. Cloudoplossingen winnen overal terrein: 53 procent van de Europese kantoren meldt dat ze cloud-gebaseerde oplossingen gebruiken of willen uitbreiden, tegenover 42 procent in 2024.

Tegelijkertijd brokkelt de Nederlandse voorsprong af. “Het peloton heeft ons ingehaald. Je ziet dat op heel veel aspecten wij niet meer de koploper in Europa zijn,” constateert Kniphorst. Landen als België en Duitsland digitaliseren in hoog tempo.

De belangrijkste verklaring voor deze inhaalslag ligt in elektronische facturatie. De Europese ViDA regelgeving (VAT in the Digital Age) schrijft voor dat in 2030 alle zakelijke facturen digitaal moeten verlopen. Italië implementeerde deze regel al in 2019, België, Spanje en Duitsland starten de komende jaren. Nederland heeft nog geen duidelijke planning. Terwijl invoering van e-facturatie niet alleen een compliance-vereiste, het fungeert als katalysator voor verdere digitalisering, aldus Kniphorst.

Trend 2: AI verandert het vak van compliance naar advies

De adoptie van kunstmatige intelligentie door accountants schiet in Europa omhoog. Het gebruik steeg het afgelopen jaar van 8 naar 42 procent, een vervijfvoudiging dus. Nederland loopt zelfs voor op dit Europese gemiddelde: 54 procent van de Nederlandse kantoren zet geavanceerde AI al in, onder andere om de boekhouding en belastingaangiften verder te automatiseren en allerlei routinetaken zoals het herkennen en boeken van facturen aan AI over te laten.

Deze snelle groei heeft directe gevolgen voor de efficiëntie. “Uit het Future Ready Accountant-onderzoek blijkt dat een FTE van accountantskantoor gemiddeld ruim 40 dossiers in beheer heeft. Met technologie kun je dat opdrijven naar 90 tot 100 dossiers per FTE.”

Die efficiëntiewinst maakt ruimte vrij voor een verschuiving van compliance naar advies. Dat blijkt ook al uit de cijfers: 93 procent van de kantoren biedt nu adviesdiensten aan, tegenover 83 procent in 2024.

Deze transformatie vraagt om nieuwe vaardigheden, zegt Kniphorst: “Het wordt voor accountants steeds belangrijker dat ze data kunnen interpreteren en analyseren. Daarnaast neemt het belang van adviesvaardigheden toe.” AI kan beide een ‘boost’ geven, zo lijkt het: het rapport toont dat 73 procent van de regelmatige AI-gebruikers een verbetering meldt op het vlak van klantenservice, besluitvorming en efficiëntie.

En dat niet alleen: “We horen ook steeds dat werving, opvolging en behoud van talent altijd een grote uitdaging is in onze sector. AI een driver kan zijn om de accountancysector aantrekkelijker te maken voor werknemers”, aldus Kniphorst. Zijn voorspelling: “Ik kan me niet voorstellen dat er in 2035 een kantoor is dat zonder AI toepassingen te werk gaat.” In de woorden van het rapport: “AI is niet langer experimenteel, het is essentieel.”

Trend 3: De opmars van private equity

De derde trend is de explosieve interesse in private equity. Nederland staat bovenaan in Europa: 63 procent van de Nederlandse kantoren zegt geïnteresseerd te zijn in samenwerking met private equity, het hoogste percentage van alle Europese landen. Sinds september 2022 stroomde meer dan 2,7 miljard euro naar het opkopen en samenvoegen van accountantskantoren.

De interesse heeft meerdere oorzaken. Veel partners kantoren bereiken het einde van hun carrière en willen maar al te graag verkopen aan kapitaalkrachtige financier. Tegelijkertijd vragen investeringen in technologie grote bedragen die kleinere kantoren niet altijd zelf kunnen opbrengen.

Voor private equity ligt de aantrekkingskracht in de potentiële waarde die in veel kantoren verscholen zit. Die kan door verdere digitalisering vrij makkelijk tot uitdrukking worden gebracht, getuige genoemde productiviteitsstijging van 40 dossiers per medewerker naar meer dan het dubbele.

Deze consolidatiegolf verandert de marktstructuur. Grote kantoren worden groter, het middensegment consolideert, en er ontstaat tegelijkertijd versnippering doordat professionals eigen kleinere kantoren beginnen. Voor medewerkers van accountantskantoren betekent dit een keuze: meedoen aan de consolidatie en investeren in schaal en technologie, of kiezen voor een nichepositie met persoonlijke dienstverlening.

‘Future Ready’

Deze drie trends versterken elkaar. De tanende digitale voorsprong dwingt tot investeringen in nieuwe technologie. AI maakt die technologie toegankelijk en verandert het vak fundamenteel. Private equity faciliteert de benodigde investeringen en versnelt de consolidatie. Voor individuele kantoren ontstaat daarmee een situatie waarin stilstand geen optie meer is.

Kantoren die niet digitaliseren lopen achter op Europese concurrenten. Kantoren die AI niet omarmen verliezen de efficiëntieslag en kunnen niet meegroeien in adviesdiensten. Kantoren die geen schaal opbouwen missen de financiële ruimte voor technologie-investeringen.

Kniphorst ziet evenwel geen uniform model ontstaan, anders dan de titel van het rapport Future Ready Accountant misschien doet vermoeden. Net als in de advocatuur blijven naast grotere kantoren ook kleinere, gespecialiseerde kantoren bestaan. Allerlei soorten accountants kunnen ‘Future Ready’ zijn.

Het Future Ready Accountant-rapport is gebaseerd op kwantitatief onderzoek onder 2.768 tax- en accountingprofessionals van kantoren van alle groottes in 14 landen en vond plaats in het tweede kwartaal van 2025. Klik hier voor de Nederlandse hoofdstukken van het rapport.