DNB ziet kansen in blockchaintechnologie

Gebruik hiervan in de financiële wereld zou kunnen leiden tot efficiëntere markten, kostenbesparingen en een grotere weerbaarheid tegen cyberaanvallen en operationele storingen.

Risico’s gebruik bitcoin

Het gebruik van bitcoin groeit nog steeds. Zo is het aantal transacties in deze virtuele munt de laatste jaren sterk gestegen, al lijkt het gebruik van bitcoin voor de aan- en verkoop van goederen nog beperkt te blijven. DNB blijft bij haar waarschuwing dat aan het gebruik van virtuele valuta’s nog steeds de nodige risico’s kleven. Banken en betaalinstellingen lopen afgeleide integriteitsrisico’s bij het gebruik van virtuele valuta’s doordat de identiteit van kopers en verkopers niet of onvoldoende kan worden gekend. Banken en betaalinstellingen dienen daarom gepaste maatregelen te treffen in het kader van een beheerste en integere bedrijfsvoering, mochten zij toch diensten met gebruik van virtuele valuta’s willen aanbieden.  

‘Blockchain heeft potentie’

Anders dan van de bitcoin zelf valt er van de achterliggende technologie van deze virtuele munt -distributed ledger-technologie, met als bekendste verschijningsvorm blockchain- volgens DNB meer heil te verwachten. De distributed ledger-technologie is een manier om transacties en saldi digitaal in een netwerk te administreren. In een traditionele administratie houdt een centrale partij een grootboek bij. In de distributed ledger-technologie houden alle deelnemers het gezamenlijke grootboek bij op hun eigen computers. Zo ontstaat een gedeeld, decentraal, grootboek (een ‘distributed ledger’).

Op deze manier kunnen transacties direct, zonder tussenpartijen en met in principe lage kosten, plaatsvinden tussen verzender en ontvanger. De technologie is in potentie snel en altijd beschikbaar. Een toepassing voor consumenten en bedrijven kan bijvoorbeeld het efficiënter en goedkoper uitvoeren van internationale betalingen zijn. Ook zijn gegevens betrouwbaar, omdat alle transacties decentraal worden geverifieerd. Eigenaarschap van bijvoorbeeld muziek, diamanten of huizen kan in distributed ledger toepassingen door de consument zelf gecontroleerd worden.

Veel banken en andere financiële instellingen onderzoeken het gebruik van de technologie voor diverse doeleinden met het oog op de mogelijke efficiency-voordelen: door het gebruik van een uniforme infrastructuur en de decentrale opslag van data zijn minder tussenpartijen nodig, kunnen processen gestroomlijnder lopen en kan communicatie tussen marktpartijen eenvoudiger uitgevoerd worden. Invoering ervan in de financiële sector zal ook aanpassingen van centrale banken en toezichthouders vergen, bij het gebruik door de centrale bank zelf of door de financiële marktpartijen. DNB is daartoe wanneer mogelijk bereid. Als een financiële onderneming kan aantonen dat deze met behulp van blockchain-technologie op een efficiëntere en betere manier voldoet aan het achterliggende doel van een integere en beheerste bedrijfsvoering, kan ze in beeld komen voor de regulatory sandbox: maatwerk in het toezicht voor innovatieve concepten. Op deze manier kan DNB innovatie die bijdraagt aan de toezichtdoelstellingen zoveel mogelijk accommoderen.  

Betere financiële weerbaarheid

Distributed ledger-technologie kan het financiële systeem mogelijk weerbaarder maken. Als alle decentrale computers steeds alle informatie hebben en de gehele toestand van de infrastructuur bevatten, kan het uitvallen van één of enkele computers geabsorbeerd worden door de overblijvende computers die de correcte informatie hebben. Hierdoor worden operationele risico’s verlaagd. Daarnaast biedt distributed ledger-technologie waarschijnlijk een betere weerbaarheid tegen cyber aanvallen. Alle systemen voor clearing of settlement van financiële transacties tussen meerdere partijen moeten uiteraard beveiligd zijn tegen cyber aanvallen, waarbij de lat recent hoger is gelegd, zoals is beschreven in een publicatie van de samenwerkende centrale banken en effectentoezichthouders. Goed gebruik van de nieuwe technologie kan helpen die lat te halen.  

DNB test distributed ledger-technologie

Om de mogelijkheden op juiste waarde te schatten, onderzoekt, analyseert en test DNB de distributed ledger-technologie in nationaal én internationaal verband. Daarbij wordt onderzoek gedaan naar de mogelijke ontwerpen van distributed ledger-technologie die voor het gebruik in de financiële sector de meeste voordelen bieden en de eigenschappen bezitten die de centrale bank belangrijk acht. Door eigen hands-on experimenten uit te voeren, kan beter begrip verkregen worden over wat de technieken te bieden hebben en welke voor- en nadelen ze opleveren.

Het is nog niet bekend of en zo ja, wanneer blockchain haar intrede gaat doen in de financiële sector. Veel hangt af van de experimenten die nu gedaan worden door diverse partijen. Wel is volgens DNB duidelijk dat innovatieve technieken kunnen leiden tot vernieuwingen in deze sector.