Daan van Zanten (Nextens): ‘Digitalisering voor accountant superkans om beter advies te geven’

Dat hoeft allemaal geen probleem te zijn, zegt Daan van Zanten, managing director van Nextens, een bedrijf in software, kennis en analytics voor fiscale professionals: "Het is zelfs een superkans voor accountants, én om meer omzet en winst te behalen én om klanten van je afhankelijk te maken."

Volautomatisch

Steeds minder ondernemers houden hun administratie handmatig bij. Het is nu al heel gebruikelijk dat uitgaande facturen en bankafschriften volautomatisch in de administratie terecht komen. Het wordt daarnaast steeds makkelijker ook binnenkomende facturen in te boeken. De volgende stap is ook al gezet, namelijk het inzetten van boekhoudrobots, die het elektronische aanbod van transacties kunnen interpreteren.

Door toepassing van blockchain kan de kwaliteit van het vastleggingsproces wellicht nog verder worden verhoogd. De interesse in het samenstellen van de jaarrekening neemt af. Steeds vaker zullen controles geheel of gedeeltelijk automatisch plaatsvinden, gezien de toenemende intelligentie van analysesoftware. Het deponeren bij de Kamer van Koophandel is al helemaal geen werk meer. 

Aangifte doen wordt ook in toenemende mate weggeautomatiseerd, constateert Daan van Zanten, sinds februari van dit jaar managing director van Nextens, onderdeel van Reed Business Information, wereldwijd leverancier van data, kennis en analytics voor professionals. "Dit geldt zeker voor aangiften van particulieren, die gebruik kunnen maken van de vooraf ingevulde formulieren van de belastingdienst. Maar ook de complexere aangiften zijn steeds minder werk. De fiscalist van een accountantskantoor hoeft steeds vaker de kant-en-klare aangiften alleen nog maar even na te lopen."

Kantelpunt is bereikt

Kortom: de automatisering dreigt de traditionele accountant overbodig te maken. "Dat is natuurlijk geen nieuws. Het wordt al jaren geroepen. Alleen nu beginnen kantoren ook te merken dat ze minder gaan verdienen aan traditionele activiteiten. Zelfs in zo’n mate dat ze er niet meer vanuit kunnen gaan dat ze voldoende inkomsten binnenhalen. Het kantelpunt is zo langzamerhand wel bereikt." Dus moeten veel accountants alle zeilen bijzetten en zich richten op nieuwe activiteiten. "Ze moeten zich meer gaan bezighouden met advies, wordt vaak gezegd. Maar op wat voor advies dan? Het traditionele fiscale advies dreigt ook te lijden onder de automatiseringsgolf. Wat is dan het alternatief?"

Volgens Van Zanten kan de accountant zich het beste positioneren als 'financieel huisarts' annex 'aannemer', in het verlengde van zijn natuurlijke rol als vertrouwenspersoon van het bedrijfsleven. Iemand die de vinger aan de pols houdt als het gaat om de financiële ins en outs van diens klanten en advies geeft hoe ze hun bedrijfsvoering en fiscale situatie kunnen verbeteren. Iemand die zich bovendien op de uitvoering van dat advies kan richten, eventueel in samenwerking met andere partijen. "Vanuit zijn positie als vertrouwenspersoon kan de accountant hele klussen voor zijn klanten aannemen en vervolgens weer onderbrengen bij anderen." Dan gaat het bijvoorbeeld om partijen die thuis zijn in financieel getinte onderwerpen, van bedrijfsopvolging tot financiering, van fiscaal advies tot personal finance, van fusies en overnames tot loon- en pensioenvraagstukken. 

‘Fact based’ advies

Een dergelijke verbreding van zijn dienstverlening is alleen mogelijk als de accountant de automatisering omarmt. Hij moet ruimte creëren voor zijn rol als financieel huisarts annex aannemer, aldus Van Zanten: "De prijs van traditionele activiteiten zal blijven dalen. Die moeten dus zo efficiënt mogelijk plaatsvinden. Verregaande automatisering is de manier om dat voor elkaar te krijgen." 

Maar procesautomatisering is slechts een eerste stap. Ook de adviesdiensten die de accountant aanbiedt zijn ondenkbaar zonder automatisering. "Het advies zal grotendeels op basis van data worden geleverd. 'Fact based'-advies, dus. En als het even kan ook met behulp van 'real time' data, aangezien het steeds belangrijker wordt voor de ondernemer om actueel inzicht te hebben in allerlei gegevens over het reilen en zeilen van zijn onderneming om beslissingen te ondersteunen en om daarover te rapporteren."

De adviseur van de toekomst maakt dankbaar gebruik van de informatie die afkomstig is van binnen en buiten het kantoor en van intelligente software. Hij weet de weg te vinden binnen de administratie van klanten, kan gegevens analyseren en interpreteren. En hij zal kennis van de sector van zijn cliënt moeten hebben om alle gegevens goed te kunnen duiden. 

Band met klanten versterken

Al met al vormen alle technologische ontwikkelingen een 'superkans' voor accountants, volgens Van Zanten. "Door hun dienstverlening te verbreden, kunnen ze meer omzet en winst behalen. En ze kunnen de band met hun klanten versterken. Zeker als ze het idee hebben dat jij hun behoeften eerder door hebt en beter begrijpt dan zij zelf, zullen ze niet snel meer bij je weg gaan. En dat is vaak het geval bij datagebaseerd advies. Denk alleen al aan de adviezen die webwinkels geven op basis van het koopgedrag van klanten. Accountants kunnen ook dergelijke adviezen geven. Benchmarking biedt hiertoe bijvoorbeeld volop mogelijkheden. Uit data-analyse kan de accountant bepalen hoe goed een bedrijf van een cliënt het doet ten opzichte van concurrenten, en advies geven over mogelijke prestatieverbeteringen."

Voorzover hij zelf niet over de benodigde kennis en vaardigheden beschikt om datagestuurd advies te geven, zal de accountant bereid moeten zijn zelf ook informatie en advies in te winnen. Hier richt een toeleverancier als Nextens zich sinds jaar en dag op, met vakinformatie (FiscaalTotaal) en Nextens-aangiftesoftware. Momenteel worden de twee producten onder leiding van Van Zanten geïntegreerd. "Het is de bedoeling dat klanten straks kunnen beschikken over een platform waar accountants niet alleen terecht kunnen voor vakinformatie of voor aangiftesoftware, maar waar ze als ze daar behoefte aan hebben ook advies kunnen inwinnen." 

Adviezen signaleren 

Sterker nog, het platform genereert geheel zelfstandig advies. Er komt een adviestool, een robot die én de vakinformatie én de klantinformatie van de accountant doorspit en de twee met elkaar verbindt. In eerste instantie blijven de adviezen beperkt tot de inkomstenbelasting en de vennootschapsbelasting, maar op termijn zal de tool een breder domein bestrijken. 

Momenteel wordt de tool getest binnen een specifieke groep klanten; eind dit jaar komt er een eerste versie op de markt. "De adviestool kan de accountant er dan bijvoorbeeld op attenderen wat de gevolgen kunnen zijn van bestaande of nieuwe wet- en regelgeving voor bepaalde klanten of klantgroepen. Denk aan een advies in de trant van: is het voor deze specifieke  klant niet verstandiger om in Box 2 te beleggen in plaats van in Box 3? Of,  een advies genereren op grond van ontwikkelingen bij individuele klanten: is een klant die al enkele jaren achter elkaar groeit niet toe aan een andere rechtsvorm? Praktische adviezen in elk geval, die de accountant vaak zo kan overnemen en naar zijn klanten kan toesturen." De adviezen bieden direct de juiste tools en benodigde kennis aan om het advies gemakkelijk te kunnen uitvoeren. 

Datagestuurd advies

In feite geeft Nextens het goede voorbeeld aan accountants hoe ze datagestuurd advies kunnen geven door de adviestool in het leven te roepen, erkent Van Zanten. "Wij moeten ons natuurlijk ook vernieuwen. De adviestool is een manier voor ons om onze informatie en software relevanter te maken voor accountants. Wij hopen hun hiermee op hun wenken te bedienen met een 'workflow-tool'. Daarmee wordt niet alleen hun proces efficiënter, maar kunnen ze ook hun dienstverlening verbreden. De tool zorgt ervoor dat ze minder informatie hoeven door te spitten, en makkelijker en gerichter advies kunnen verstrekken aan hún klanten. Met andere woorden: wij streven ernaar de beste partner van onze klanten te zijn, zodat zij de beste partner van hun klanten kunnen worden."