Binnen RvC’s maken financiële experts de dienst uit

Dit concluderen RUG-onderzoekers Dennis Veltrop, Eric Molleman, Reggy Hooghiemstra en Hans van Ees. Ze ondervroegen meer dan 200 commissarissen van veertig verschillende organisaties. Zij publiceerden hun conclusies onlangs in het Journal of Management Studies.

Status en invloed

Een RvC bestaat vrijwel altijd uit een mix van financiële experts en deskundigen met vooral inhoudelijke kennis van de sector. De status en invloed van beide groepen loopt echter sterk uiteen. In de praktijk maken de financieel deskundigen binnen een RvC de dienst uit. ‘Dat brengt voor voorzitters van RvC’s een extra verantwoordelijk met zich mee’, stelt Dennis Veltrop. ‘De voorzitter heeft een belangrijke rol om te zorgen dat alle commissarissen zich durven te uiten. Hij of zij mag er niet vanuit gaan dat een commissaris met sectorspecifieke kennis automatisch een tegengeluid zal laten horen.’

Om de status en invloed binnen een RvC gedetailleerd in kaart te brengen, lieten Veltrop c.s. de commissarissen elkaar beoordelen via het platform BoardResearch. ‘Op basis van die peer-ratings kunnen we vaststellen dat financiële experts een hogere sociale status hebben binnen de RvC, en dat collega-commissarissen vanwege die hogere status geneigd zijn zich te conformeren aan de financieel experts. Tegelijkertijd leidt expertise over de betreffende industrie helemaal niet tot extra status en invloed’, zegt Veltrop.

Dat deze commissarissen het binnen een RvC afleggen in status en invloed vonden de onderzoekers erg verrassend. ‘Bij commissarissen die benoemd zijn vanwege hun kennis van de sector kun je bijvoorbeeld denken aan een medisch specialist die deel uit maakt van een RvC van een zorginstelling of een hoogleraar die toezicht houdt op het bestuur van een andere universiteit. Dat zijn toch mensen die veel weten. Maar blijkbaar leidt hun sectorspecifieke expertise niet tot een hogere status binnen de RvC. Daar komt bij dat deze commissarissen doorgaans minder financiële expertise hebben.’

Robuuste resultaten

Vanwege de opvallende uitkomsten reproduceerden de onderzoekers hun onderzoek twee keer met andere data en hielden zij aanvullende interviews met commissarissen. Daaruit bleek opnieuw dat financiële aspecten binnen een RvC prominent zijn. Het geconstateerde verschil in status en invloed tussen financiële en niet-financiële commissarissen bleef overeind in alle drie manieren waarop het effect werd onderzocht. Veltrop: ‘Om een extreem voorbeeld te geven uit de interviews: in sommige gevallen bleken de financieel sterke commissarissen de vergadering van de RvC te verlaten, nog voordat de meer sectorspecifieke onderwerpen aan bod kwamen. Daar straalt iets uit van: de belangrijke financiële onderwerpen zijn aan bod geweest, de rest kunnen jullie nu wel zonder mij af.’

• Who's the Boss at the Top?