Belegger valt accountants aan om misleiding

Tal van boekhoudschandalen in Engeland bewijzen dat de accountancy er niet in slaagt om investeerders te beschermen tegen financiële misdrijven. "De accountantsbranche is in feite weinig meer dan een belasting op bedrijven." 

Met die aanklacht opent oprichter Carson Block van Muddy Waters Capital de aanval op internationale accountantskantoren. Block is oprichter van de Amerikaanse beleggingsfirma. In de Financial Times verwijst hij naar een spoor van boekhoudschandalen waar de accountants de andere kant op zouden hebben gekeken. Zo noemt hij schandalen bij Engelse bedrijven als Carillion, Patisserie Valerie, NMC Health, Thomas Cook, Eddie Stobart en Ted Baker.

“De hoofdoorzaak van dit disfunctioneren is dat accountantskantoren niet materieel verantwoordelijk worden gehouden voor hun falen”, schrijft Block in de FT. “Grote accountantskantoren hebben een juridische structuur gecreëerd van onafhankelijke lidfirma's die dienen om aansprakelijkheid af te schermen als er iets misgaat. Geld en personeel kunnen vrij door deze omheiningen bewegen.”

“Toch zijn accountants erin geslaagd om regeringen en rechtbanken ervan te overtuigen dat financiële verantwoordelijkheid dat niet doet. De afbakening van aansprakelijkheid is flagrant, aangezien memberfirms handelen onder de (gelicentieerde) merken van de grote accountantskantoren.”

“Deze regeling stelt auditors in staat betaald te worden voor de waarde van het wereldwijde merk dat op accountantsrapporten gestempeld staat, zonder dat de licentiegevers van dat merk aansprakelijk worden gehouden voor het misbruik van die merken.”

Adviesdiensten vormen volgens de Amerikaanse belegger de meest verraderlijke manier waarop accountantskantoren het vertrouwen in hun merken misbruiken. Consultancy is voor kantoren over het algemeen lucratiever dan de wettelijke controle, zo redeneert Block. Bedrijven die boekhoudkundige kronkels willen goedpraten, huren vaak consultants in die opereren onder het vaandel van een groot accountantskantoor. “In een dubieus onderzoek concluderen die dan dat er sprake is van vrijstelling in plaats van mismanagement. Investeerders gaan er vaak ten onrechte van uit dat deze beoordelingen volgens dezelfde standaards worden uitgevoerd als accountantcontroles.”

Block stelt deze praktijken al meerdere keren te hebben gesignaleerd. “Dan zijn jaarverslagen weliswaar misleidend, maar niet langer frauduleus in juridische zin. Daar kunnen beleggers door worden gedupeerd met accountants als de bereidwillige handlangers.” Hij verwijst naar enkele voorbeelden waar accountants de werkelijkheid verdraaien. Bijvoorbeeld door winst uit activa als winst uit onderneming te presenteren. Dit is weliswaar legaal, aldus de belegger, maar hij noemt deze boekhoudkundige constructie toch “onethisch”. Verder hekelt hij de zogenaamde "reverse factoring", een techniek waarmee bedrijven bankleningen boekhoudkundig omzetten in vorderingen van crediteuren. ‘Dit flatteert de operationele en vrije kasstroom.”

Het vergt volgens Block een bovengemiddelde kennis van zaken van investeerders om boekhoudkundige misleiding te ontrafelen. “Het zou niet zo moeilijk moeten zijn om financiële verslaggeving te begrijpen. Engeland had voorop kunnen gaan met hervormingen van de accountancy. Maar de sector heeft pogingen om accountants verantwoordelijk te stellen met succes uitgehold. Ik moet daarom klagen en iedereen die luistert eraan herinneren dat de toekomst van het kapitalisme verre van verzekerd is als we geen betere rentmeesters van het kapitalisme worden."