Alarm: governance en cultuur deugen hier niet

Drie zwaargewichten in toezichtland stellen dat de ‘mindset’ van een organisatie een belangrijke rol speelt bij het bevorderen of voorkomen dat medewerkers de regels overtreden.

 

Het International Corporate Governance Network (ICGN), het Governance Institute (ICSA) en het Institute of Business Ethics (IBE) hebben een ‘red flags’ rapport uitgebracht, waarin zij een aantal signalen identificeren die de alarmbellen zouden moeten doen afgaan: hier is sprake van een zwakke ‘corporate culture’, en misschien staat er zelfs een schandaal op uitbarsten.

 

 “Wij constateren een falen van de bedrijfscultuur, niet alleen bij banken zoals bijvoorbeeld rond het Libor-schandaal, maar ook bij industriële ondernemingen als Toshiba met zijn winstmanipulatie en Volkswagen met de sjoemelsoftware,” zegt de auteur van het rapport Peter Montagnon, associate director van het IBE en voorzitter van het business ethics committee van het ICGN. “En wij vinden het belangrijk om onze kennis over dergelijke signalen zo breed mogelijk te delen, om zo organisaties (en hun adviseurs) te helpen bij het opbouwen van een echt sterke en duurzame bedrijfscultuur, met de bijbehorende good governance, om zo nodeloze risico’s weg te nemen of te verkleinen!”

 

 Volgens het rapport zijn de drie belangrijkste oorzaken van ‘slecht gedrag’ binnen organisaties, a. corporate stress, b. focus op korte-termijn doelstellingen en c. het oprekken van regels dan wel tolereren van ‘kleinere’ overtredingen ervan. “Het grote probleem is de incrementele en besmettelijke aard van slecht gedrag. Mensen zijn snel geneigd overtredingen weg te rationaliseren, waardoor ze soms niet eens beseffen dat ze iets fout doen.”

 

“Red flags” dat er iets mis is in een organisatie zijn bijvoorbeeld:

• Controversiële beloningsafspraken
• Targets die het nemen van risico’s bevorderen
• Complexe juridische constructies die de organisatie voor zowel Board als accountant moeilijk maken om te doorgronden wat zich precies afspeelt
• Slechts georganiseerde fusies of overnames die resulteren in hoeken en gaten binnen een concern waar ongezien onduidelijke dingen gebeuren
• Lakse financiële controls, zoals bij de Libor-casus.

 

Daarnaast waarschuwt het rapport voor dominante ‘autocratische’ leiders, die een coterie van bange ja-zeggers om zich heen verzamelen. Een van de menieren om verbetering te realiseren is een nauwere betrokkenheid van de Board bij de werkvloer, bijvoorbeeld door frequente directe contacten met  “first line supervisors” die als geen ander weten wat en hoe er echt gebeurt in een organisatie.

 

Volgens Montagnon  is ‘cultuur’ iets dat zich voor een fors deel onttrekt aan de waarneming en invloed van toezichthouders en wetgever. Maar dat betekent niet dat er geen aandacht voor zou moeten zijn, of dat de beschikbaarheid van tien geboden voldoende is om de slechtheid van de mens in te dammen. 

Meer via Ibe.org.uk 

 

 

 

 

====================================================================

Topdocenten onthullen hoe u kunt voldoen aan de groeiende regeldrift in Nederland, zonder dat dit ten koste gaat van groei en winstgevendheid en torenhoge boetes oplevert.

U leert alles over de verschillende rollen van de Raad van Commissarissen, de rechten van aandeelhouders en hoe u daar als volwaardig gesprekspartner slim mee omgaat.