‘Beroepseed accountants: maatregel voor de bühne’

De betreffende AA is een van vijftien NBA-leden die zijn gedaagd voor de Accountantskamer, omdat zij geen eed (of belofte of verklaring) hebben afgelegd dat zij hun werkzaamheden overeenkomstig de normen van de beroepsgroep zullen uitvoeren en de fundamentele beginselen in acht zullen nemen. Drie accountants kwamen daadwerkelijk opdraven, de rest liet het afweten. Twee van hen hebben laten weten zich uit te laten schrijven.

Zinloos

Bovengenoemde accountant is achttien jaar geleden begonnen. “Toen was ik nog trots. Nu vraag ik me af of ik dit werk wil blijven doen.” Een dieptepunt was voor hem de verplichte cursus beroepsethiek die hij drie jaar geleden heeft gevolgd. “Dat was zo zinloos en van een kinderlijk niveau, dat vond zelfs de RA die de cursus gaf. Ethiek heb ik op de heao al gehad. Zo van: er is een klant met zwart geld, wat moet je doen. Ik houd me heus wel aan de normen en waarden. Ik ben vijftig geworden en heb me voorgenomen geen dingen meer te doen die ik niet wil.”

Moeder

Maar ja, die moeder, hè. Als de AA volhardt in zijn weigering dreigt hij door de tuchtrechter uit zijn beroep gezet te worden. “En dat zou toch zonde zijn. U lijkt me iemand die heel bewust met normen en waarden bezig is. Er wordt veel gedaan in de beroepsgroep om het tij te keren”, werpt voorzitter Michiel Werkhoven van de Accountantskamer op. Zijn collega Marjo Homminga: “Denkt u niet dat u spijt krijgt als u zestig wordt, dat u deze weg heeft afgesloten?”

De accountant kreeg ter plekke de gelegenheid alsnog de eed af te leggen. “Als u dan na een half jaar alsnog er een streep onder wilt zetten, kunt u zichzelf uitschrijven.” De AA ging overstag, waarmee de tuchtklacht van de baan is.

Vrijheid van meningsuiting

Een tweede accountant kiest eveneens eieren voor zijn geld, hoewel hij nog zo gedecideerd principieel gestemd binnenkwam. “Ik oefen al vijftig jaar het vak uit, naar eer en geweten. De verplichting de eed af te leggen is in strijd met de vrijheid van meningsuiting. Ja, als je pas afgestudeerd bent en begint, dan is het moment om zoiets te doen. Maar niet 20.000 accountants die in achterkamertjes eventjes wat verklaren, dan verliest de eed zijn waarde.”  De man is van plan er over een paar maanden mee op te houden. Doorhaling zou, aldus de kamervoorzitter, toch een diffamerende uitstraling hebben. De RA verklaart tegenover Arjen Sukkel van de NBA zich te houden aan de regels en is van de zaak af.

‘Ik ben partijdig’

Een derde beklaagde kan niet overgehaald worden. Hij is accountant in business en verleent onder andere bijstand aan advocaten in civiele procedures. “Ik ben partijdig en kan de eis van objectiviteit niet naleven. Het afleggen van de beroepseed zou een directe schending inhouden van het beginsel van integriteit. Het zou een valse verklaring zijn.” De RA heeft vooral moeite met het begrip “dienen van het algemeen belang”. Een tegenpartij kan daardoor op het verkeerde been gezet worden, de man dient immers het belang van zijn klanten. Hij vindt dat de beroepseed alleen verplicht zou moeten zijn voor openbaar accountants.

De tuchtrechter doet in zijn zaak over circa vijftien weken uitspraak, net als in de zaken van de accountants die niet zijn verschenen.

[Door: Petra van Walraven/Juridisch Persbureau Zwolle]

Lees ook:

• Tuchtrechter behandelt 15 klachten tegen accountants zonder eed